دال عدس یکی از حبوبات خانواده ی عدس به رنگ قرمز یا نارنجی است و خواص درمانی فراوانی دارد . مصرف دال عدس به بانوان باردار توصیه می شود ، زیرا باعث تقویت بدن می شود . مواد معدنی موجود در دال عدس در حفظ سلامت جنین و مادر موثر است . از خواص دال عدس می توان به انرژی زایی ، درمان بیماری های گوارشی ، درمان یبوست ، کمک به کاهش قند خون ، تقویت قدرت بینایی ، تقویت قلب ، لاغری ، درمان درد استخوان و مفاصل ، بهبود گردش خون و ... اشاده کرد . در این مقاله به بررسی چندین دستور غذایی که در انها از دال عدس استفاده می شود ، می پردازیم . امیدواریم ارائه ی این مطلب انگیزه ای برای استفاده ی بیشتر دال عدس در سبد غذایی روزانه شود .
کوفته ی دال عدس :
کوفته ی دال عدس که ترک ها به ان کوفته ی مردمک نیز می گویند ، یک کوفته دارای دال عدس است و خواص آن را دارا می باشد .
مواد لازم تهیه ی کوفته ی دال عدس :
- دال عدس یک پیمانه
- بلغور گندم خیس خورده ۱/۴ پیمانه
- یک عدد پیاز
- یک پیمانه جعفری خرد شده
- یک پیمانه تره ریز خرد شده
- دو قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی
- یک قاشق چایخوری زیره پودر شده
- نصف قاشقدچایخوری فلفل قرمز
- یک چهارم پیمانه روغن زیتون
- نمک به میزان لازم
دستور تهیه :
اولین مرحله در تهیه ی این کوفته ، پختن دال عدس است . البته حدود ۳۰ دقیقه زمان برای پختن آن لازم است .قبل از کامل شدن پخت دال عدس به آن نمک اضافه می کنیم . ۱۵ دقیقه ی اخر پخت دال عدس ، بلغور گندم های خیس شده را نیز به دال عدس اضافه می کنیم تا کمی با انها بپزد . البته ابتدا آب بلغور گندم خیس شده را خالی می کنیم و بعد به قابلمه اضافه می کنیم .
- این کوفته بر خلاف سایر کوفته ها مرحله ی پختن همه ی مواد با هم را ندارد .بعد از پختن دال عدس و بلغور گندم ، فقط یک مرحله ی کوتاه پختن باقی می ماند .
- در این مرحله پیاز را ریز خرد می کنیم و با روغن تفت می دهیم ، وقتی سبک شد رب گوجه فرنگی را اضافه می کنیم و تفت می دهیم تا بوی خامی ان گرفته شود .
- سپس بلغور گندم و دال عدس پخته شده ، تره خرد شده ، زیره اسیا شده و نمک و فلفل را به مواد اضافه می کنیم و کاملا هم می زنیم و از روی حرارت برمی داریم .
- بعد از خنک شدن مواد گلوله های کوچک از آنها برمی داریم و کاملا گرد می کنیم ، سپس در جعفری می چرخانیم و در ظرف می چینیم و سرو می کنیم .
خورش دال عدس :
این خورش ، یک خورش تند است و میزان تندی اش بر اساس ذائقه ی هر شخص قابل تغییر است . برای طبخ این خورش ، گوشت تکه ، مرغ و یا گوشت چرخ شده که بصورت گوشت قلقلی اماده شود قابل مصرف است .
مواد لازم جهت تهیه خورش دال عدس :
- یک عدد پیاز بزرگ
- ۴ حبه سیر
- ۴ عدد فیله ی مرغ
- یکپیمانه دال عدس
- یک عدد سیب زمینی بزرگ
- یک قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی
- دو قاشق غذاخوری آبلیمو
- ۱/۴ قاشق چایخوری دارچین
- نمک ، فلفل و زرد چوبه به میزان لازم
طرز تهیه :
- ابتدا مدت زمانی کوتاه دال عدس را خیس می کنیم تا نفخ آن گرفته شود .
- در مدت زمانی که دال عدس را خیس کرده ایم ، پیاز را ریز و خلالی خرد می کنیم و با مقداری روغن در تابه تفت می دهیم . تا سبک شدن پیاز ها تفت پیاز را ادامه می دهیم .
- در این قسمت سیر را کاملا ریز و خرد می کنیم و به پیاز اضافه می کنیم . تفت دادن سیر ها را تا طلایی شدن آن ها ادامه می دهیم .
- رب گوجه ، نمک ، فلفل و زردچوبه را اضافه می کنیم و تا رفع بوی خامی رب همچنان تفت دادن را ادامه می دهیم .
- فیله های مرغ را بعد از کامل شدن تفت رب گوجه به مواد اضافه می کنیم . بعد از تفت مختصر فیله ها ، دارچین را هم اضافه می کنیم . سپس ۳ - ۲ لیوان آب به مواد می افزاییم و زمان می دهیم تا مرغ ها بپزند .
- چنانچه از گوشت تکه به جای فیله ی مرغ در این خورش استفاده شود ، مدت زمان بیشتری برای طبخ خورش نیاز است .
- ۱۰ دقیقه ی آخر طبخ خورش دال عدس ها را بعد از آبکش کردن و خارج شدن آب آن ها به قابلمه اضافه می کنیم .
- ابلیمو که چاشنی و طعم دهنده ی لین غذا می باشد را نیز اضافه می کنیم .
- در فاصله زمانی که گوشت یا مرغ خورش در حال پختن است ، سیب زمینی ها را خلالی و ریز می کنیم و با روغن تفت می دهیم تا سرخ و طلایی شوند .
- بعد از جا افتادن خورش و کشیدن در ظرف مخصوص سرو کردن ، آن را با سیب زمینی خلالی تزئین می کنیم . این خورش با برنج قابل استفاده می باشد .
سوپ دال عدس :
یک سوپ خوشمزه ، متفاوت و پر خاصیت می باشد .
مواد لازم جهت تهیه سوپ دال عدس :
- یک پیمانه عدس قرمز
- یک عدد پیاز بزرگ
- یک یا دو حبه سیر
- یک قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی
- دو قاشق غذاخوری آبلیمو ترش
- یک عدد سیب زمینی بزرگ
- یک عدد هویج متوسط
- نصف پیمانه برنج نیم دانه
- ۳ قاشق غذاخوری خامه
- نمک ، زردچوبه و فلفل سیاه به میزان لازم
طرز تهیه :
- برای تهیه ی این سوپ برنج و دال عدس را بطور جداگانه خیس می کنیم .سپس ابتدا برنج را در سبد می ریزیم تا آب اضافه ی آن خارج شود وبه همراه چند لیوان آب در قابلمه می ریزیم تا بپزند . بعد از حدود نیم ساعت دال عدس آبکش شده را به قابلمه اضافه می کنیم . حدود یکساعت برنج و دال عدس می پزند .
- در مدت پخت برنج و دال عدس ، پیاز را ریز خرد می کنیم و با روغن تفت می دهیم . سپس سیر خرد شده را تفت می دهیم تا مرحله ای که فقط سیر سبک شود .
- رب را هم به همراه سیر و پیاز تفت می دهیم تا بوی خامی رب گرفته شود . سپس زرد چوبه ، نمک و فلفل را به دلخوام اضافه می کنیم .
- مواد داخل تابه را به قابلمه ی نهایی پختن سوپ اضافه می کنیم . برنج پخته شده را نیز اضافه می کنیم .
- می توان از عصاره ی گوشت یا مرغ نیز برای طعم بهتر سوپ استفاده کرد .
- سپس سیب زمینی و هویج را نگینی خرد می کنیم و به مواد سوپ می افزائیم . و اجازه می دهیم تا مواد داخل سوپ بپزند .
- دال عدس را به کمک مخلوط کن یکنواخت می کنیم ، بعد از پختن کامل مواد ، دال عدس را نیز به سوپ اضافه می کنیم .
- زمانی که سوپ کاملا جا افتاد ان را از روی شعله بر می داریم و خامه را به آن اضافه می کنیم و هم می زنیم .
بعد از سرو کردن در ظرف مورد نظر ، سوپ را با آبلیمو ترش طعم دار می کنیم .
دال عدس بوشهری :
دال عدس غذای محلی مردم بوشهر است و در نواحی جنوبی کشور نیز استفاده می شود .
مواد لازم جهت تهیه دال عدس بوشهری :
- یک ونیم پیمانه عدس قرمز
- یک عدد پیاز بزرگ
- ۳ حبه سیر کوبیده
- دو عدد سیب زمینی متوسط
- دو قاشق رب گوجه فرنگی
- یک پیمانه تمبر هندی
- نمک ، فلفل ، زردچوبه به میزان لازم
طرز تهیه :
برای تهیه ی این غذ ا ابتدا دال عدس پاک شده را خیس می کنیم . بعد دال عدس ها را آبکش می کنیم تا آب اضافه ی آن ها خارج شود . سپس با چند لیوان آب در قابلمه اجازه می دهیم بپزد .
- سیب زمینی ها را خرد می کنیم به صورت نگینی یا اندازه ی دلخواه و به دال عدس در حال پخت می افرائیم .
در یک تابه پیاز را ریز خرد می کنیم و با کمی روغن تفت جی دهیم . سپس سیر له شده را اضافه می کنیم . بعد از طلایی شدن سیر ، رب گوجه را به همراه نمک ، فلفل و زرد چوبه به ماهیتابه اضافه می کنیم و تا رفع بوی خامی گوجه فرنگی ، تفت دادن را ادامه می دهیم .
- تمبر هندی را با کمی آبگرم مخلوط می کنیم و سپس با قاشق آن را نرم می کنیم و صاف نی کنیم .
محتویات تابه و تمبر هندی صاف شده را به قابلمه می افراییم وتا جا افتادن و جمع شدن اب اضافه ی آن اجازه می دهیم ، پخت کامل شود .
