مطالعات متعددی به این موضوع اشاره کرده اند که با مصرف مواد مغذی مورد نیاز بدن سلامت عمومی بدن حفظ می شود و از بروز بیماری های مختلف جلوگیری به عمل می آید. به همین دلیل کارشناسان سلامتی به لزوم پیروی از رژیم غذایی سالم تاکید می ورزند.
مس یکی از مواد معدنی مورد نیاز بدن است که کمبود آن مشکلات زیادی را برای بدن به وجود می آورد. این عنصر در کبد ذخیره می شود و به عنوان یک کاتالیزور در فعالیت شیمیایی مربوط به ساخت هموگلوبین که به خون در رساندن اکسیژن به بافت های بدن کمک می کند دخالت دارد.
• برای اینکه مس بتواند نقش مفیدی در بدن ایفا کند نیاز به ترکیب با پروتئین دارد.
این ماده در بیشتر سلول های بدن یافت می شود اما مرکز اصلی آن در کبد و سیستم عصبی است.
یکی از کاربرد مس در بدن این است که مس به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی است و رادیکال های آزاد را از بین می برد و از آسیب های سلولی جلوگیری می کند.
وجود مس در بدن در جلوگیری از بسیاری اختلالات مانند کم خونی نقش اساسی دارد.
معمولا به طور میانگین حدود ۱۰۰ میلی گرم مس در بدن افراد سالم وجود دارد.
• با این حال یک فرد بزرگسال روزانه به ۲ تا ۳ میلی گرم مس نیاز دارد.
. نوزادانی که تازه متولد می شوند تا شش ماه پس از تولد به میزان ۳۰ تا ۲۰۰ میکروگرم مس به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن شان نیاز دارند.
پس از شش ماهگی تا ۱۰ سالگی این مقدار به ۸۰ تا ۱۲۰ میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن نیاز دارند.
از ۱۰ سالگی به بالا به میزان ۳۰ تا ۶۰ میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن مورد نیاز است.
-مس به اکسیده شدن گلوکز و در نتیجه آزاد شدن انرژی در بدن کمک می کند.
-به جذب آهن توسط بدن کمک می کند.
-به تامین اکسیژن لازم برای بافتهای بدن به منظور افزایش سطح انرژی بدن از جمله مغز کمک می کند.
-به غده تیروئید برای تعادل در ترشح هورمون ها یاری می رساند.
-به عنوان حمل کننده اکسیژن در خون عمل می کند.
-به عملکرد مغز و اعصاب کمک می کند.
-برای عملکرد اسید آمینه تیروزین به منظور عامل (رنگ) لازم می باشد. یک عنصر حیاتی جهت رنگ طبیعی اندام هایی چون پوست، مو ، چشم و ... است.
-برای ساخت سلول های قرمز خون ضروری است. یک عامل جلوگیری کننده از کم خونی است.
-جزئی از آنزیم ضروری برای سنتز هورمون آدرنالین می باشد.
-با فعالیت آنزیم های رودهای در ارتباط نزدیک میباشد و منجر به فعالیت طبیعی دستگاه گوارش می شود.
-سطح مس در بدن با سطح استروژن در ارتباط است. یعنی برای ترشح هورمون های جنسی زنانه ضروری است.
-مس میزان آدرنالین نوراپی نفرین و دوپامین را افزایش می دهد. در زمان اضطراب و استرس و.. ترشح این هورمون ها حیاتی است.
-سطوح پایین مس موجب خفگی سلول ها و فقدان اکسیژن در آنها می شود.
-همچنین مس برای استفاده بهینه از اهن حیاتی است. بنابراین در پیشگیری و درمان کم خونی موثر است.
-اگر در تولید اشکالی ایجاد شود تحویل اکسیژن به سلول های قرمز خون دچار اختلال میشود که منجربه کاهش عملکرد تنفسی و همچنین خستگی عضلانی و ضعف می شود.
-علاوه بر این مس برای آنزیم های متنوع ضروری برای سلامت یک ورزشکار مهم است یکی از این آنزیم ها آنزیم سوپراکسید دیسموتاز است.
-به عنوان یکی از قوی ترین انتی اکسیدان ها در نظر گرفته می شود که به تخریب رادیکال های آزاد کمک می کند. بنابراین در پیشگیری از سرطان بسیار مطرح است.
-مس بعنوان یک ماده ی معدنی مورد نیاز بدن، ولی متاسفانه امروزه افراد کمتری به میزان کافی از این ماده معدنی دریافت می کنند. مصرف ناکافی مس ممکن است در نهایت به کمبود این ماده مغذی منجر شود که می تواند خطرناک باشد.
مس در پیوند خوردن کلسیم به استخوان ها و بافت های همبند به منظور ساخت و ترمیم آنها مورد نیاز است. این شامل تاندون ها، رباط ها، پوست، مو، ناخن، شریان ها، ورید ها و غیره می شود. عدم توازن می تواند به پوکی استخوان و تقریبا به تمام مشکلات پوستی تاندون ها مو و ناخن ها دامن بزند.
پایین بودن سطح مس با بالارفتن کلسترول و فشارخون ارتباط دارد یک گروه از محققان نشان دادند که مصرف مکمل های مس ممکن است برای برخی بیماران دچار نارسایی قلبی مطلوب باشد. مطالعات حیوانی، پایین بودن سطح مس را به CVD ارتباط دادند اما هنوز مشخص نیست که آیا کمبود مس می تواند همین اثر را بر انسان ها داشته باشد.
مس همانند یک ترمز یا سوییچ است که سلول عصب را کنترل می کند. اگر مقادیر زیادی مس وارد یک سلول شود این ماده مغذی می تواند فرستادن سیگنال به عصب را کاهش دهد وقتی سطح مس در این سلول افت می کند، فرایند ارسال سیگنال از سرگرفته می شود.
مس در مرحله نهایی چرخه تولید انرژی به نام سیستم حمل و نقل الکترون مورد نیاز است. در این سیستم بیشترین انرژی سلولی ما تولید می شود. هر گونه مشکل در این بخش باعث خستگی ، افسردگی و ناتوانی های دیگر که مربوط به کمبود انرژی است می شود.
روی فلزی است که در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش بسیار مهمی دارد. میزان مس و روی باید در بدن باهم متوازن باشند. زمانی که مس افزایش یابد باعث کاهش روی و تضعیف سیستم ایمنی بدن می گردد و شخص در معرض ابتلا به انواع عفونت ها و قارچ ها قرار می گیرد.
غده تیروئید نسبت به مس بسیار حساس است. بخشی از آن به این دلیل است که تیروئید به آسانی توسط سیستم اعصاب سمپاتیک تحت تاثیر قرار می گیرد. مشکلاتی از قبیل کم کاری یا پرکاری تیروئید رابطه مستقیم با عدم تعادل مس در بدن دارند بنا بر تجربه ما اکثر مشکلات تیروئید با تنظیم میزان مواد معدنی و ایجاد توازن بین آن ها رفع می گردد و نیازی به هورمون درمانی نمی باشد.
مس نقش مهمی در حفظ و نگهداری کلاژن و الاستین دارد. دانشمندان چنین فرض کردند که مس ممکن است از خواص آنتی اکسیدانی برخوردار باشد و این ماده مغذی همراه با دیگر آنتی اکسیدان ها می تواند به پیشگیری از پیری پوست کمک کند. اگر سطح مس در بدن کافی نباشد، بدن نمی تواند بافت همبند آسیب دیده یا کلاژن که داربست استخوان را می سازد جایگزین کند. این مسئله می تواند منجر به طیفی از مشکلات از جمله از کارافتادن مفصل شود زیرا بافت های بدن بتدریج سست شده و تحلیل می روند.
مطالعات حیوانی نشان دادند که مس می تواند به پیشگیری یا به تاخیر انداختن آرتروز کمک کند و از همین رو مردم دستبندهای مسی را به دور دست میبندند. با این حال هیچ مطالعه انسانی این موضوع را تایید نکرده است.
مس ارتباط تنگاتنگی با متابولیزم استروژن دارد و برای باروری در زنان و حفظ بارداری مورد نیاز است. عدم تعادل می تواند باعث مشکلات مختلف در ارگان های زنانه و ایجاد ناراحتی هایی از قبیل سندرم قبل از قاعدگی، کیست تخمدان، ناباروری، سقط جنین اختلالات جنسی و غیره... شود. در مردان فلز روی برای تولید اسپرم مورد نیاز است و عدم تعادل مس تاثیر مستقیم بروی عملکرد فلز روی می گذارد و منجر به کاهش میل و توانایی های جنسی در مردان می شود.
مس محرک تولید انتقال دهنده های عصبی از قبیل اپی نفرین ،دوپامین نوراپی نفرین و مونو آمینو اکسیداز آنزیمی که برای تولید سروتونین لازم است می باشد. عدم تعادل مس تاثیرات همه جانبه بروی سیستم اعصاب مرکزی می گذارد که به شدت با واکنش های روانی عاطفی و عصبی همراه است. برخی از علایم آن عبارتند از کاهش قدرت حافظه به خصوص در افراد جوان، افسردگی ،اضطراب اختلال دو قطبی اسکیز و فرنی و دیگر اختلالات عصبی.
بیش از ۲۰ نوع مشکل روانی رابطه مستقیم با عدم تعادل مس در بدن دارند. از جمله انواع افسردگی، بی خوابی و اضطراب ،خشونت اختلال حواس وسواس، اختلال دو ،قطبی هراس ،شدید اسکیزوفرنی و دیگر بیماری ها مانند میگرن، عصبی بودن، مه مغزی، سردرگمی و رویا پردازی تمامی بیماری های ذکر شده بعد از متعادل شدن میزان مس در بدن به طور شگفت آوری از بین می روند.
مس در بروز خشونت نقش دارد. همانطور که گفته شد مس ارتباط تنگاتنگی با ارتقاء احساسات دارد. بنابراین خشونت به مراتب بیشتر در افرادی که دارای مس مازاد هستند دیده می شود. مشکلی که امروزه در بسیاری از نقاط جهان دیده می شود.
یکی از علائم معمول و همیشگی عدم تعادل مس در بدن کم خونی می باشد که کاملا شبیه کم خونی فقر آهن است. مس برای متابولیزم آهن و تبدیل آهن از حالت Ferric به فرم Ferrous و بر عکس و برای ورود آهن به داخل مولکول هموگلوبین نیاز است. وقتی عدم تعادل مس رخ دهد آهن نمی تواند وارد هموگلوبین شود و کم خونی بروز می دهد که متأسفانه تعداد بسیار کمی از پزشکان از این نوع کم خونی مطلع هستند. این نوع کم خونی به خاطر فقر آهن نمی باشد و به اشتباه برخی از پزشکان قرص آهن برای بیماران تجویز کرده که شاید کمی حال فرد بهتر شود. اما شخص در آینده با مشکلات جدید و جدی که ناشی از ازدیاد آهن در بدن است روبرو خواهد شد. درمان صحیح برای این نوع کم خونی تنظیم میزان مس و سایر مواد معدنی است و بعد از آن کم خونی بدون نیاز به مصرف قرص آهن از بین می رود.
در بدن مس برای متابولیزم هوازی مورد نیاز بدن است عدم تعادل آن اجازه می دهد تا ارگانیسم های قارچی در بدن رشد کنند. همچنین میزان کافی عنصر روی برای عملکرد سیستم دفاعی بدن ضروری است هر گاه مس در بدن زیاد شود باعث کاهش روی در بافت های بدن و تضعیف سیستم ایمنی می گردد. دلیل اینکه چرا برخی از افراد نمی توانند به سادگی از شر قارچ ها، عفونت های انگلی و سینوسی رها شوند همین امر است.
سقط جنین و ناباروری در اثر کمبود مس بروز می کند. مطالعات نشان می دهند که احتمال سقط جنین در زنانی که سطح استروژن و مس کمتری دارند بیشتر است. از طرف دیگر ناباروری در میان زنان با سطح مس بالا بسیار شایع است اگر چه مشکلات ناباروری می توانند به عوامل متعدد دیگری نیز مربوط باشد.
ازدیاد مس باعث افزایش رسوب کلسیم در مو و سایر بافت های بدن می شود، رسوب کلسیم در بافت های بدن زنان موجب کرخت شدن و کاهش حساسیت و تحریک پذیری در اندام های زنانه می گردد. از طرفی دیگر ازدیاد مس باعث کاهش انرژی بدن می شود که هر دو عامل ذکر شده منجر به کاهش گرایش جنسی و مشکلات مرتبط با آن در زنان می گردد.
کاهش میل جنسی در مردان نیز رابطه مستقیم با ازدیاد مس یا مس غیر قابل دسترس دارد. مس زیاد باعث ایجاد اختلال در متابولیزم روی و در نهایت منجر به کمبود روی می گردد. اسپرم مردان سرشار از عنصر روی است و بدن برای تولید اسپرم نیازمند مقدار کافی از این عنصر می باشد. اگر کمبود روی و ازدیاد مس بدون درمان ادامه یابد بعد از مشکلات جنسی سایر بیماری ها مانند بزرگ شدن پروستات و غیره بوجود می آیند.
مس مازاد با روی تداخل عمل دارد، روی عنصر ضروری برای تولید آنزیم های گوارشی است. ازدیاد مس موجب بی اشتهایی و میزان بیش از حد آن فعالیت کبد و غده تیروئید را با مشکل روبرو می کند. اگر میزان مس بیش از حد بالا باشد شخص به اجبار رو به گیاه خواری خواهد رفت، چرا که با کاهش آنزیم های گوارشی هضم گوشت برای این افراد سخت خواهد بود. منابع پروتئینی گیاهی بر عکس پروتئین های حیوانی دارای میزان مس به مقدار زیاد و روی به میزان کم می باشند. خیلی از افراد به خصوص نویسندگان اظهار می کنند که رژیم های گیاهی بخصوص حبوبات زیاد حس معنوی خاصی در آنها ایجاد می کند. در واقع این مسمومیت به خاطر میزان مس زیاد است که در منابع پروتئینی گیاهی وجود دارد نه حس معنوی افراد با میزان مس بالا معمولاً علاقه ای به خوردن منابع پروتئینی حیوانی به خصوص گوشت ندارند و بیشتر به کربوهیدرات ها روی می آورند چون با خوردن پروتئین حس سنگینی یا سایر علائم به آن ها دست می دهد.
در اینجا ۸ غذای سرشار از مس آورده شده است.
١. کبد گوشت های ارگانیک - مانند جگر - بسیار مغذی هستند.
۲. نوعی صدف است که اغلب به عنوان یک غذای لذیذ در نظر گرفته می شود.
۳. اسپیرولینا .
۴. قارچ شیتاکه
۵ آجیل و دانه ها
۶. خرچنگ
۷. سبزیجات برگ دار
۸. شکلات تلخ
