انجیر میوه ای منحصر به فرد شبیه قطره اشک است که با صدها دانه ریز پر شده و دارای پوست سیاه یا سبز خوراکی هستند گوشت میوه به رنگ صورتی است و طعم ملایم و شیرینی دارد. نام علمی آن Ficus carica است که در انگلیسی با عنوان Figs شناخته می شود.
این میوه خوش طعم مملو از مواد مغذی است و به همین دلیل است که خواص انجیر را مطرح می کند. انجیر تازه، حساس و فاسد شدنی است بنابراین اغلب برای حفظ آن، خشک می شود. مصرف این میوه هضم سالم را تقویت می کند، خطر بیماری قلبی را کاهش داده و به شما در مدیریت سطح قند خون کمک کنند.
در مقاله ی (استفاده از انجیر در برنامه غذایی) موارد استفاده انجیر در کیک ها، دسر ها، ترشی، مربا و… را بررسی کرده ایم
در طبقه بندی های علمی، انجیر را جزو تیره توت ها دسته بندی می کنند. درخت این میوه معمولا در آب و هوای گرم بهتر رشد می کند. اما به طور کلی قابلیت پرورش و رشد آنها در هر شرایط آب و هوایی وجود دارد. این درخت ریشه های چندان عمیقی ندارد و حتی می تواند به صورت دیم کشت شود.
خاستگاه اصلی کاشت این درخت مناطق جنوب غرب آسیا و خاورمیانه است. در این میان کشور ایران نیز به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان این میوه در جهان شناخته می شود؛ به همین علت انجیر از دیرباز در سبد تغذیه ی ما ایرانیان قرار داشته است. خواص انجیر؛ مهمترین علت گرایش به استفاده از این میوه است.
صدها گونه انجیر در دنیا وجود دارد. برخی از آنها درختان بزرگی می شوند و برخی دیگر به صورت درختچه رشد می کنند. بسیاری از ارقام با هوای گرم و مرطوب سازگاری دارند و برخی در مناطق سرد و کوهستانی نیز به خوبی به ثمر می نشینند. به طور کلی درختان انجیر بومی مناطق نیمه گرمسیری، گرمسیری و مدیترانه ای هستند. این درختان در مناطقی با تابستان های طولانی گرم و خشک و زمستان های معتدل بهترین رشد و ثمردهی را دارند. بسیاری از گونه های انجیر جنبه زینتی دارند و از آنها به عنوان گیاه آپارتمانی استفاده می کنند؛ اما ارقام میوه دار و خوراکی که اکنون در ایران و مناطق دیگر دنیا کشت می شوند از نوع Ficus Carica هستند. درخت انجیر معابد یا "لور"، انجیر ربابی یا فیكوس ليراتا، فيكوس آلاستيكا فيكوس آمستل و گیاه بنجامین تنها تعداد اندکی از درختان کوچک و بزرگ خانواده انجیرها هستند.
اهلی شدن انجیر احتمالا به ۵ یا ۶ هزار سال پیش از میلاد دوره، نوسنگی برمی گردد. اهلی شدن این درخت با آغاز کشاورزی همراه بود کاشت و پرورش درخت انجیر نخستین بار در شرق مدیترانه صورت گرفته است. در طول تاریخ درختان انجیر به همراه سه درخت مقدس دیگر از درختان اصلی در باغبانی وابسته به باران در حوضه مدیترانه را تشکیل می دادند. در کتاب های دینی نام درخت انجیر را بارها ذکر کرده اند و آن را درختی مقدس برشمردند.
میوه انجیر تازه یا خشک شده طبع گرم و تر دارد. گرم مزاج ها ممکن است پس از مصرف انجیر دچار خارش پوست، التهاب دهان و گلو شوند که بخشی از این علائم به حساسیت نیز مربوط است. علائم آلرژی در مصرف انجیر تازه بیشتر اتفاق می افتد. این عارضه به دلیل وجود شیره یا لاتکس در بافت میوه های تازه است.
در مقاله (خوردنی های گرم و تر) به بررسی جزئیات این نوع خوردنی ها پرداخته ایم.
انجیر سرشار از فیبر و منبع مهمی از آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و مواد معدنی از جمله کلسیم، منیزیم، مس، روی، منگنز، آهن و پتاسیم است از مهم ترین مواد مغذی میوه انجیر قندها ،( گلوکز )، ویتامین A، ويتامين K، ويتامين E، ويتامين B، ویتامین C، ویتامین D و آلکالوئیدها است.
انجیر تازه سرشار از آنتی اکسیدان است . انجیر به خصوص انجیر تازه، سرشار از ترکیبات گیاهی به نام پلی فنول است. این ترکیبات دارای خواص آنتی اکسیدانی محافظ هستند. آنتی اکسیدان ها موادی هستند که از انجام فرآیند اکسیداتیو در بدن پیشگیری می کنند و رادیکال های آزاد مضر را که عامل پیری زودرس، آسیب های پوستی، آسیب های بافت بدن و فعال شدن ژن های معیوب در بدن هستند را از بین می برند. با مصرف انجیر تازه یا انجیر خشک شده علاوه بر حفظ جوانی پوست، به کاهش خطر ابتلا به بیماری های مزمن از جمله سرطان نیز کمک خواهید کرد.
مصرف انجیر تازه برای کنترل فشار خون مفید است. مطالعه ای که اثرات درمانی عصاره انجیر را در حیوانات بررسی می کرد، کاهش فشار خون را برای موشهایی که دارای فشار خون طبیعی و فشار خون بالا بودند، نشان داد. مصرف بیش از حد نمک و عدم تحرک از دلایل مهم افزایش فشار خون است. مصرف زیاد سدیم یا نمک می تواند منجر به کمبود پتاسیم شود و این عدم تعادل ممکن است فشار خون را بالا ببرد. رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات از جمله انجیر تازه به طور طبیعی سطح‌پتاسیم بدن را افزایش می دهد و بنابراین جهت کنترل فشار خون مناسب است.
میتوانید با کلیک بر روی لینک عوامل موثر در بالا رفتن فشار خون، با جزئیات این عارضه آشنا شوید.
انجیر منبع خوبی از مواد معدنی مورد نیاز برای استحکام استخوان های بدن از جمله کلسیم، منیزیم و فسفر است.
میزان کلسیم موجود در میوه انجیر بسیار قابل توجه است. مطالعات نشان می دهند که کلسیم انجیر ۳ برابر بیشتر از کلسیم سایر میوه ها است. پس از ۳۰ سالگی استخوان ها به آرامی کلسیم خود را از دست می دهند. در میان سالی کاهش تراکم استخوان سرعت می گیرد. این فرایند می تواند منجر به ضعیف و شکننده شدن استخوان ها پوکی استخوان شود.
اگرچه کاهش تراکم استخوان در زنان شایع تر است، می تواند مردان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. با مصرف میوه انجیر، بخشی از نیاز روزانه بدن به کلسیم جبران می شود. با خوردن روزانه انجیر خشک یک قدم از ابتلا به پوکی استخوان در میانسالی دور خواهید شد برای این منظور می توانید انجیر خشک را آسیاب کرده و با پودر گردو بادام و کنجد ترکیب و روزانه به صورت یک میان وعده مقوی میل کنید.
انجیر معادل یک کپسول مکمل ویتامین دارای انواع ویتامین ها و مواد معدنی است. با خوردن روزانه انجیر بخش وسیعی از نیاز بدن به ویتامین ها تامین می شود. یکی از ویتامین های حیاتی که در میوه خشک شده انجیر وجود دارد ویتامین C است. ویتامین C جز اصلی ترین ویتامین های موثر در تقویت سیستم ایمنی بدن محسوب می شود.
مصرف انجیر تازه برای سلامت چشم ها مفید لست.برای درک تمام طیف نور وارد شده به چشم، لازم است که رنگدانه خاصی در سلول های شبکیه کار خود را به خوبی انجام دهد. در صورت کمبود ویتامین A این رنگدانه عملکرد خود را به خوبی انجام نمی دهد و درک بینایی به خصوص در مواقع کمبود نور تاریکی با اختلال مواجه می شود. این عارضه در بیشتر افراد بیماری شب کوری را ایجاد می کند. به غیر از شبکیه در قسمت های دیگر چشم هم ویتامین A اهمیت زیادی دارد. از جمله قرنیه، اگر بدن با کمبود ویتامین A مواجه باشد، قرنیه چشم دچار مشکل شده و خشکی شدید چشم اتفاق می افتد. میوه انجیر حاوی ویتامین A است. مصرف انجیر می تواند بخشی از نیاز بدن به ویتامین A را در طول روز تامین کند و جلوی بیماری های چشمی را بگیرد.
فشار خون بالا یکی از مشکلات اصلی سلامتی و زمینه ساز ابتلا به بسیاری از بیماری ها است که می تواند منجر به عوارضی مانند بیماری قلبی و سکته شود. یکی از عواملی که منجر به فشار خون بالا می شود، عدم تعادل پتاسیم ناشی از مصرف زیاد سدیم است. انجیر یک غذای غنی از پتاسیم است و می تواند به اصلاح این عدم تعادل کمک کند. در همین حال، سطوح بالای فیبر در این میوه می تواند به دفع سدیم اضافی از بدن کمک کند خواص انجیر؛ در کنترل فشار باعث شده است تا بسیاری از پزشکان روزانه آن را به بیماران خود توصیه کنند.
قبل از مصرف حتما با پزشک خود مشورت کنید.
بر خلاف تصور عموم، میوه انجیر با وجود شیرین بودن و داشتن گلوکز برای افراد مبتلا به دیابت مفید است.
خواص انجیر برای کنترل دیابت بارها به اثبات رسیده است. منبع معتبر سازمان جهانی بهداشت ( WHO ) پیشنهاد کرده است که مردم می توانند از این میوه ها برای کمک به درمان دیابت استفاده کنند.
بر اساس مطالعاتی که اخیرا انجام شد، محققان دریافتند که عصاره برگ این درخت می تواند سطح انسولین خون را تا حد زیادی بهبود بخشد و سطح گلوکز خون را کاهش دهد. بنابراین علاوه بر میوه، برگ این درخت نیز خواص متعددی برای سلامت انسان به همراه دارد.
از مهمترین فواید انجیر کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ است. فیبر موجود در انجیر به دفع سریع مایعات بدن کمک می کند که برای پیشگیری از سرطان روده بزرگ مفید است. دانه های متعدد موجود در انجیر حاوی مقادیر زیادی موسین است که مواد زائد و مخاط را در روده بزرگ جمع آوری کرده و آن ها را بیرون می کشد و به این ترتیب می تواند نقش موثری در پیشگیری از بیماری های گوارشی و روده بزرگ ایفا کند.
انجیر به عنوان یک مکمل فوق العاده برای باروری در نظر گرفته می شود. این میوه سرشار از کلسیم، آهن، پتاسیم، روی و منیزیم است. منیزیم به عنوان ماده معدنی مورد نیاز برای تولید هورمون های جنسی آندروژن و استروژن شناخته می شود که با مصرف این میوه می توان تا حد زیادی آن را تامین کرد.
خواص انجیر؛ می تواند در درمان انواع مختلفی از اختلالات جنسی مانند ،نازایی اختلال نعوظ و تنظیم تمایلجنسی موثر باشد. این میوه همچنین یک اسید آمینه تولید می کند که مسوول تولید نیتریک است که رگ های خونی را منبسط می کند، جریان خون را به تمام قسمت های مختلف بدن از جمله اندام های جنسی افزایش می دهد.
انجیر سرشار از فیبر نامحلول و محلول است و به کاهش یبوست رایج در دوران بارداری کمک می کند. همچنین انجیر حاوی یک آنزیم پروتئولیتیک است که به هضم غذا نیز کمک می کند که به طور طبیعی در دوران بارداری کند می شود.
یکی از خواص انجیر قلیایی بودن آن است که ولع خوردن و هوس را در بانوان باردار کاهش دهد. علاوه بر این، این میوه دارای خواص مواد معدنی بالاتری نسبت به هر میوه یا سبزی رایج دیگری است. این میوه سرشار از کلسیم ،آهن، پتاسیم و روی است که عنوان مواد مغذی کلیدی برای بارداری سالم شناخته می شوند.
انجیر میوه ای ضد التهاب است. از قدیم مصرف مواد غذایی با طبع گرم و تر یا گرم و خشک را برای کاهش علائم بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی مفید می دانستند. انجیر از مواد خوراکی بود که متخصصان طب سنتی خوردن آن را برای درمان روماتیسم مفصلی توصیه می کردند. امروز مطالعات نشان می دهند که میوه انجیر خاصیت ضد التهابی دارد.
آنتی اکسیدان های موجود در میوه انجیر علاوه بر محافظت از سلول ها در برابر رادیکال های آزاد به عنوان یک ماده ضد التهاب نیز عمل می کنند. مطالعات بسیاری تاکنون وجود فلاونوئیدها و پلی فنول ها را در میوه انجیر خشک اثبات کردند. این ترکیبات با خاصیت ضد التهابی در کاهش التهاب مفاصل بيماران مبتلا به آرتریت روماتوئید موثر هستند و از ایجاد التهاب جدید در این بیماران جلوگیری می کنند.
انجیر خاصیت ضد سرطانی دارد. طبق مطالعات متعدد، برگ انجیر و شیره یا لاتکس درخت انجیر دارای خواص ضد سرطانی است. ترکیبات آنتی اکسیدانی لاتکس درخت انجیر رشد سلول های سرطانی روده بزرگ، سرطان سینه، سرطان دهانه رحم و سرطان کبد را مهار می کند. شیره انجیر دارای اثرات سیتوتوکسیک بر سلول سرطانی است.
قابل ذکر است که تاثیر ضد توموری عصاره شیره انجیر در غلظت نسبتاً بالا نیز مشاهده گردید؛ و بهتر است این تاثیر در مطالعات آینده در مورد اثر انجیر بر از بین بردن سلول های سرطانی مورد توجه قرار گیرد.
- مطالعات نشان می دهند که فیکوسیندر عصاره برگ درخت انجیر حساسیت به انسولین را بهبود می بخشد و دارای خواص ضد دیابتی است. اگر دیابت نوع ۱ دارید، می توانید از چای تهیه شده از برگ درخت انجیر استفاده کنید. مصرف چای برگ درخت انجیر برای کاهش سطح قند خون در افراد دیابتی مفید است.
- جهت درمان زگیل از شیره درخت انجیر استفاده کنید. شیره یا لاتکس درخت انجیر بدون ایجاد عوارض و تحریک پوستی به بهبود زگیل کمک می کند.
- انجیر خشک حاوی ماده معدنی آهن است. مصرف انجیر خشک به صورت روزانه می تواند بخشی از نیاز بدن به آهن را تامین کند.
- میوه انجیر خاصیت ادرار آور دارد.
- طبق مطالعات افرادی که روزانه ۳ عدد یا بیشتر میوه انجیر مصرف می کنند، ضعف و انحطاط عضلانی کمتری دارند.
- مصرف انجیر خشک خیسانده با آب و دارچین یا زنجبیل به بهبود سرفه و گلودرد کمک می کند.
- انجیر سرشار از روی، مواد معدنی، منیزیم و منگنز است. که همگی برای تقویت قوای جنسی مفید هستند.
- مصرف انجیر باعث افزایش انرژی بدن و رفع ضعف گرسنگی می شود.
- میوه انجیر تازه حاوی یک نوع فیبر گیاهی به نام پکتین است براساس تحقیقات انجام شده مصرف خوراکی پکتین باعث کاهش کلسترول خون می شود.
- در طب سنتی خوردن انجیر و عسل برای درمان زخم معده مفید است.
- خوردن انجیر با پسته و بادام برای تقویت حافظه قدرت تعقل و تفکر سودمند است.
- ثابت شده است که برگ انجیر سطح تری گلیسیرید را در بدن کاهش می دهد و از حمله قلبی و سکته مغزی جلوگیری می کند.
- ترکیبات شیمیایی موجود در میوه انجیر می تواند در برخی افراد واکنش های آلرژیک شدید ورم ملتحمه، آفت دهان و ورم غشای مخاطی بینی ایجاد کند.
- با برخورد پوست بدن به برگ های درخت انجیر نیز علائمی مانند خارش و سوزش شدید پوست و در نهایت جوش های چرکی و تاول ایجاد می شود.
- مصرف انجیر می تواند موجب نفخ شدید معده شود. انجیر میوه ای ملین است؛ اما خوردن بیش از حد این میوه ممکن است منجر به یبوست شود.
- بهتر است انجیر را با میوه های اسیدی مانند پرتقال کیوی و لیمو نخوریم.
- میوه انجیر تازه و خشک قند زیادی دارد دیابتی ها در مصرف انجیر احتیاط کنند
- گرم مزاج ها و کسانی که غلظت خون بالا دارند از مصرف بیش از حد انجیر بپرهیزند.
- قبل از هر گونه مصرف درمانی انجیر، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
