امروزه برای پیشگیری یا درمان بسیاری از اختلالات کودکان اقدامات بسیار زیادی انجام گرفته ، ولی چاقی همچنان به عنوان یک مسئله ای که نیاز به راه حل دارد باقی مانده است . زمانیکه چربی اضافی ذخیره شد ، از بین رفتن آن مشکل است . بر این اساس والدین باید برای پیشگیری از چاقی کودکان تشویق شوند .بسیاری از برنامه های معالجه ی چاقی با شکست مواجه می شود .
در این زمینه سوالات چندی باید مورد بررسی قرار گیرد ، از قبیل :
چه زمانی برای مداخله مناسب است ؟
آیا مساله چاقی بوسیله ی خود شخص چاق بدون مداخله قابل حل است ؟
نیازها و خواسته های کودک چیست ؟
قبل از تنظیم یک برنامه درمان‌چاقی ، لازم است برنامه ی درمان‌چاقی براساس موارد زیر استوار شود :
تعییرات رژیمی ، فعالیت فیزیکی ، تغییرات رفتاری و پشتیبانی فیزیولوژیکی .
هدف اصلی در ارتباط با کودکان چاق کاهش نسبت اضافه وزن است ، رشد مطلوب بر اساس تغییرات وزن برای قد براورد می شود . برای تغییرات رژیمی به موارد زیر توجه شود :
- برای کودکان غذاهایی سرو شود که هم از نظر نوع غذاهای پیشنهادی و هم از نظر راه های تهبه غذا ، انرژی مصرفی را کنترل کند . مثلا قرار دادن سبزیجات مورد علاقه کنار غذا که هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است و هم کودک دوست دارد .
- کودکان را تشویق کنید تا به آرامی و با تامل غذا خورده و از شرکت در غذا خوردن کنار سایر افراد خانواده سر میز غذا یا سفره لذت ببرند و زمانی که احساس سیری کردند ، غذا خوردن را متوقف کنند .
- به کودکان یاد بدهید تا میان وعده های کم‌چرب را انتخاب کرده موقع غذا خوردن برای کودکان سهم های مناسب برای شان در نظر گرفته شود و سرو شود .
- هرگز کودکان خود را وادار نکنید تا بشقاب خود را بطور کامل تمام کنند .
کم تحرکی به احتمال زیاد در شیوع چاقی دخالت دارد .تماشای تلویزیون و بازی های کامپیوتری باعث کم تحرکی کودکان و چاقی آنها می شود . زمان انجام این فعالیت ها انرژی کمتری مصرف می شود . این فعالیت ها جایگزین فعالیت هایی مانند دویدن و بازی با همسالان شده است که برای سلامت کودک بسیار مفید هستند . از جانب دیگر کودک زمان بازی های رایانه ای و تماشای تلویزیون خوراکی های پر کالری هم استفاده می کند .
کودکانی که اکثر اوقات به تلویزیون علاقه دارند ، دچار اضافه وزن و چاقی هستند .چاقی حدود ۲ درصد برای هر ساعت تماشتی اضافی تلویزیون در روز افزایش می یابد . ارتباط چاقی و تماشای تلویزیون زمانی اهمیت پیدا می کند که زمینه ی خانوادگی چاقی و زمینه ی اقتصادی و اجتماعی خانواده نیز بررسی شود . اثر فعالیت فیزیکی بر کاهش وزن قطعی و اثبات شده است ولی اکثر افراد بویژه کودکان در برابر انجام آن مقاومت می کنند و یا همکاری نمی کنند .
والدین باید بتدریج کودکان خود را برای انجام فعالیت فیزیکی تشویق کنند . ضمن این فعالیت ها سیستم قلبی -عروقی و اسکلتی - عضلانی انها تقویت می شود و کودکان این علاقه را در کل زندگی خود خواهند داشت .
کودکان را می توان برای انجام دادن فعالیت های ساده ای مانند دوچرخه سواری ، طناب زدن و ... بطور دسته جمعی و یا انجام مسابقه بین افراد خانواده تشویق کرد .
طبق گزارشات موجود در معالجه چاقی ، برنامه هایی که والدین نیز در آن شرکت دارند بیشتر باعث کاهش وزن می شود در مقایسه با برنامه هایی که والدین در آنها دخالتی ندارند . چون چاقی والدین و کودکان بهم ارتباط دارند بهتر است هر دو در برنامه های کاهش وزن شرکت کنند . نگرش های والدین بطور واضحی روی رفتارهای غذایی کودکان اثر می گذارد . بنابراین مهم است این تاثیر مثبت باشد . والدینی که در مبارزه با جاقی خود شکست می خورند ممکن است نمونه و سرمشقی برای رفتار کودکان شان باشند ، کودکان انها نیز ناموفق بوده ، بیش از اندازه غذا خورده ، رژیم غذایی نامناسب و فعالیت بدنی کمی خواهند داشت .
- تهیه ی یک رژیم مغذی و کامل
- اماده کردن غذاهای لدت بخش برای کودک
- اجازه بدهند تا کودک طبق نیاز خود غذا بخورد .
- اجازه بدهند کودکبدون سرزنش یا پاداش غذا بخورد .
- تشویق کنند کودک از غذاهای مغذی لذت ببرد .
- برای انجام فعالیت های فیزیکی کودک را تشویق کنند .
نقش مدارس در معالجه کودکان چاق موثر است از طریق سرو غذاها ، ترتیب دادن فعالیت های فیزیکی و اموزش های کلاسی و نقش حمایتی در این زمینه ها .
جهت فعالیت های فیزیکی شرکت در کلاس موثر است . در این کلاس ها اموزش ها و فعالیت ها می تواند از فعالیت های سبک شروع شود با وسایل در دسترس و به مرور جزء برنامه های معمول روزمره شود .
پیشنهاد می شود در مورد نکات زیر اموزش هایی به کودکان داده شود . شامل :
* چربی بدن
* ارزش انرژی زایی غذاها
* غلظت مواد مغذی
* تعادل انرژی
* مزایای فعالیت فیزیکی
* منابع غذایی متنوع
* پخت و پز
* یادگیری برای لذت بردن از مزه غذاهای تازه
