روغن کلزا ، روغنی است که از دانه های سیاه کلزا به نام (Brasicca napus) به دست می اید کلزا متعلق به خانواده ی چلیپاییان است .این خانواده به راحتی قابل تشخیص هستند ، زیرا گلبرگ های زرد رنگ گل های آن شکل صلیب را تشکیل می دهند . گل این گیاه در فصل بهار می روید و گلبرگ های زردی دارد که منظره ی زیبا و منحصر بفردی ایجاد می کند . به همین دلیل مزارع کلزا یکی از دیدنی های شمال کشور به شمار می اید . معمولا در مزارع برنج بعد از یک بار برنج کاری ، اقدام به کاشت کلزا می کنند .
بسته به رطوبت ، نوع خاک و تابش خورشید ۲_۱ماه طول می کشد تا این گیاه رشد کند و گل دهد . البته معمولا کلزا مناطقی را انتخاب می کند که شب های سرد و روزهای گرم داشته باشد که باعث تجمع منحصر بفرد اسید های چرب در ان شود .
محل رویشرکلزا از سده های گذشته در کرانه های شرقی دریای مدیترانه بوده است . شواهدی مبنی بر استفاده ی این روغن ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح وجود دارد . این روغن دارای درصد بالایی اسید های چرب غیر اشباع است در حالیکه کلسترول در روغن های گیاهی وجود ندارد . میزان روغن دهی دانه های کلزا بالاست . چیزی در حدود ۲۵_۵۰ ٪ وزن دانه ها روغن می دهد . میزان پروتئین کلزا نیز ۱۸ _ ۲۴ ٪ است .
روغن کلزا سومین روغن نباتی پر مصرف در سراسر دنیا می باشد . این روغن قابلیت داغ کردن و مصرف تا سه بار را دارد . در واقع روغن کلزا مخلوطی ایده ال از اسید های چرب می باشد . و در بین روغن های گیاهی در سراسر دنیا کمترین چربی اشباع را دارد . اما اسید های چرب غیر اشباع امگا ۳ و امگا ۶ در این روغن بالاست .
همچنین مقادیر بالای فیتو استرول و ویتامین E روعن کلزا ان را یک روغن ویژه کرده است . بطوری که خواص تغذیه ای ان به خوبی حفظ می شود .
بزرگترین تولید کنندهدیرکلزا در جهان کانادا می باشد . در حقیقت کلمه ی "canola" یک کلمه ی استعاره می باشد و از ترکیب کانادا و روغن ایجاد شده است . روغن کلزا حرارت های بالای سرخ تا ۴۰۰ درحه ی فارنهایت را تحمل می کند و از این نظر مانند روغن سویا است . بطور کلی روغن کلزا یک روغن سالم است و بعلت اسید های چرب اشباع پایین و اسید های غیر اشباع از روغن های هم کلاس خود سالم تر است .
حتی در مقام‌مقایسه با روغن زیتون که دارای ۳/۱۴ ٪ چربی اشباع است ، در صد چربی اشباع روغن کلزا ۶ ٪ است اما دارای ۱۰ برابر اسید چرب امگا ۳ و حدود ۵۰ برابر بیشتر ویتامین E می باشد .
- انچه در نگاه اول روغن کلزا را برجسته می کند ، وجود دو اسید چرب ضروری در این روغن است که بدن توانایی ساخت ان را ندارد و این روغن ها یا خودشان و یا پیش ساز های شان باید وارد بدن شوند .
یکی اسید لینولئیک است که نقش خاصی در سیستم مغزی و غشاهای مغز دارد . این اسید چرب نقش مهمی در رشد مغزی کارا و مناسب نوزادان دارد . استفاده از این روغن در دوران بارداری به مادران توصیه می شود .
از جمله عوامل حافظ سلامت قلب و عروق دارا بودن اسید های جرب غیر اشباع است . روغن کلزا بعلت دارو بودن اسیدهای چرب غیر اشباع امگا ۳ و امگا ۶ منجر به جلوگیری از گرفتگی عروق ، بیماری های قلبی و سکته ی قلبی می شود . از جانب دیگر مقدار بالای ویتامین E روغن کلزا خود عاملی مهم در خنثی کردن اثر عوامل انتی اکسیدان در بدن و جلوگیری از ضرر عوامل مهاجم می باشد . یک عامل مهم دیگر که در این روغن وجود دارد و به سلامت عمومی بدن بویژه سیستم قلب و عروق کمک می کند ، فیتواسترول است که یک انتی اکسیدان بزرگ طبیعی است .
کاهش وزن و تناسب اندام دغدغه ی فکری خیلی از افراد است . بخصوص بعد از شرایط خاصی مانند بارداری و شیر دهی و یا استراحت های طولانی بعلت بیماری و …
اطلاع از اینکه چه مواد غذایی و چه شرایطی باعث ایجاد اضافه وزن و تجمع چربی دور شکم می شود ، در این تناسب اندام و کاهش وزن مفید است . اسید های چرب اشباع یکی از مواد خوراکی ایجاد کننده ی افزایش وزن و چربی دور شکم است . روغن کلزا از این جهت در کاهش وزن و چربی شکم موثر است که دارای اسیدهای چرب اشباع کم است ولی میران اسید چرب غیر اشباع آن بالا است .
بانوان در دوران بارداری و شیردهی اگر از این روغن استفاده کنند هم افزایش وزن کمتری خواهند داشت و سریعا وزن کم می کنند ، و هم این روغن دارای اسید های چرب غیر اشباع مفیدی برای رشد مغزی است.
زندگی شهر نشینی و سبک رایج زندگی روزمره همه ی ما را در معرض مواد اسیب رسانی قرار می دهد که عوامل مهاجمی هستند که به بدن و بافت های مختلف ان اسیب وارد می کنند . راهکار مناسب مقابله با این شرایط مصرف مواد انتی اکسیدان است . روغن کلزا دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی می باشد ، زیرا سرشار از ویتامین E است که این ویتامین خاصیت انتی اکسیداتی بالایی دار . و ترکیبات فیتواسترول نیز
در این روغن خاصیت انتی اکسیدانی دارد . این مواد انتی اکسیدان در درجه ی خود روغن کلرا را از بسیاری تغئیرات حفظ می کند و در درجه ی بعد باعث فوائد فراوانی برای مصرف کننده است .
التهاب مفاصل مشکلی است که تعدادی از بیماران با ان مواجه هستند . روغن کلزا بعلت دارا بودن اسید های چرب امگا ۳ نقش مهمی در کاهش التهاب مفاصل دارد . از جانب دیگر ترکیب اسید های چرب روغن کلزا و نسبت بالای اسید های چرب غیر اشباع ان تاثیر بارزی در کاهش التهاب مفاصل این بیماران دارد .
روغن کلزا دارای سطح بالایی ویتامین E می باشد . بطوریکه مصرف این روغن در یک وعده ی غذایی یک چهارم نیاز روزانه به این روغن را تامین می کند . ویتامین E یک آنتی اکسیدان مهم و ضروری در بدن ، بنابراین وجود ان برلی صحت و سلامت کلیه ی دستگاه های بدن و جلوگیری از اسیب و صدمه به انها ضروری می باشد . همچنین این ویتامین برای حفظ سلامت و زیبایی پوست ، عملکرد درست سیستم قلبی ، تمرکز و حافظه ی مناسب ، جوانی و تاخیر پیری و مهم تر از همه پیشگیری از سرطان مفید است . با مصرف روغن کلزا در برنامه ی غذایی روزانه تمامی این منافع متوجه انسان می شود .
