تا کنون در مورد اصول شروع تغذیه ی تکمیلی مطلبی ارائه شده است . در این مقاله سعی داریم به تفکیک ماه ، از پایان ۶ ماهگی یعنی ۱۸۰ روزگی که شروع تغذیه ی تکمیلی است تا ۱۲ ماهگی که دیگر کودک تمایل به مصرف غذای خانواده را دارد ، غذاهای پیشنهادی برای هر ماه را ارائه نمائیم .
در این زمان هدف اصلی این است که شیرخوار با طعم و قوام غذا و سپس خوردن غذا بوسیله ی قاشق آشنا شود .بنابرابن در چند روز اول شروع غذای کمکی ، دادن یک تا دو قاشق مرباخوری غذا کافی است . در ابتدا می توان مقدار کمی در نوک قاشق مرباخوری قرار داد تا ظرف مدت کوتاهی او یاد بگیرد چگونه با استفاده از لب ها و زبان خود غذا را از قاشق برداشته و به قسمت عقب حلق خود ببرد و آن را ببلعد .
هفته اول ماه هفت :
در این هفته غذا از فرنی آرد برنج استفاده می شود .( تهیه فرنی از آرد گندم از ماه ۸ باید شروع شود .) حریره بادام با ارد برنج هم غذای دیگری است که اکثر کودکان ان را دوست دارند و بادام درختی که در تهیه ی آن استفاده می شود حساسیت زایی کمی دارد .
روز اول یک تا دو قاشق مرباخوری از فرنی یا حریره بادام داده می شود و تا پایان روز ۷ ام به حدود ۱۰-۵ قاشق مربا خوری برسد .
در صورت تمایل از سیب ، به و یا موز رنده شده در تهیه فرنی یا حریره بادام می شود استفاده کرد .
در این هفته گوشت به برنامه غذایی شیرخوار اضافه می شود .انواع گوشت مانند ماهیچه ، گوسفند ، سینه یا ران مرغ یا بوقلمون و یا گوشت چرخ کرده بدون چربی گوسفند قابل استفاده است . اگر در خانواده سابقه ی حساسیت به ماهی وجود ندارد ماهی هم قابل مصرف می باشد .
بنابراین در هفته دوم ماه هفتم کودک دوبار غذای کمکی دارد . یکبار فرنی یا حریره بادام و یکبار سوپ . جهت تنوع بخشیدن به سوپ به فاصلهی ۳ روز یکبار یکی از این سبزیجات قابل اضافه کردن است : جعفری ، گشنیز ، شوید ، کرفس ، کدو خورشتی ، کدو حلوایی ، لوبیا سبز و سیب زمینی .
در این هفته سه وعده برای کودک در نظر گرفته می شود . یک وعده صبحانه ، یک وعده سوپ برای ظهر و یک عصرانه شامل پوره ی سبزیجات . پوره می تواند از انواع سبزیجات مانند سیب زمینی ، کدو حلوایی و ... باشد . برای نرم کردن آن از شیر مادر استفاده شود و مقداری کره یا روغن و یا آبگوشت و یا اب مرغ به آن اضافه شود .
در این هفته می توان برای تهیه سوپ از چند سبزی همزمان استفاده کرد .
در این ماه بدنامه غذایی شیرخوار متنوع تر و قوام غذاها بیشتر می شود . مثلا می توان انواع سوپ های غلیظ تر از قبل را ( به غلظت حلیم ) با استفاده از گوشت و انواعوسبزی های نشاسته ای مانند سیب زمینی ، کدو حلوایی ، نخود فرنگی و نیز پوره انواع سبزی های گفته شده را تهیه کرد .
بدین ترتیب در اواخر ۸ ماهگی می تواند از غذاهای انگشتی استفاده کند .
دفعات تغذیه ۳ بار در روز است .
تا پایان ماه ۸ در هد وعده تا ۱۵ قاشق مرباخوری قابل افزایش است اگر کودک تمایل به غذای بیشتر دارد و افزایش وزن ندارد ( براساس نمودار ) تا ۲۰ قاشق مرباخوری هم در هر وعده قابل استفاده است .
غذاهای انگشتی قابل استفاده در اخر ماه ۸ شامل :
تکه های کوچک هویج ، سیب زمینی ، کرفس ، نخود فرنگی ، عدس . تکه های گوشت بدون چربی یا کوفته قلقلی که کاملا پخته شده و با پشت قاشق نرم شده باشد ، تکه هایی از میوه های رسیده ی فصل مانند : سیب ، هلو ، طالبی ، گدمک ، گلابی و موز است .
بیشتر شیر خواران از ۹ ماهگی این مهارت را پیدا می کنند که با دست خودشان غذا بخورند و مایعات را با استفاده از هر دو دست خود از لیوان های دسته دار نشکن بنوشد . در این سن غلظت غذاهای کودک در حد حلیم و پلو است .
دراین دو ماه علاوه بر برنامه غذایی ماه هشتم ، نان ، ذرت ، ماکارونی ، رشته فرنگی و سایر حبوبات بجز نخود و لپه به برنامه غذایی کودک اضافه می شود . بنابراین می توان انواعدسوپ ها ، آش ها ، حلیم ها و پلوهایی تهیه کرد که همراه با گندم ، ذرت و یا حبوبات باشند . هر سه روز یکبار یکی از حبوبات قابل افزودن به غذای شیر خوار است .
نان ماده ی غذایی مفیدی است که استفاده از ان البته تحت نظر از این ماه ممکن است .
- صبحانه : زرده تخم مرغ + نان + پنیر پاستوریزه کم‌نمک یا زرده تخم مرغ + نان و کره
- میان وعده صبح : پوره سبزی یا میوه رنده شده یا یکی از غذاهای انگشتی
- ناهار : سوپ یا آش یا حلیم یا پلو که با گوشت تهیه شده باشند .
- میان وعده عصر : پوره سبزی یا میوه رنده شده یا یکی از غذاهای انگشتی
- شام : همان غذای وعده ناهار
طب این دو ماه ، افزایش تنوع ، قوام و غلطت غذاها موجب می شود که مهارت جویدن کودک بیشتر می شود . با آشکار شدن دندان ها و تکامل مهارت های حرکتی ظریف ، شیرخوار می تواند تکه هایی از غذا را بکند ، بجود ، به عقب دهان ببرد و آن را ببلعد شیرخواری که هنوز دندان در نیاورده است این کار را با لثه ها و آرواره های خود انجام می دهد لذا باید مهارت غذا خوردن و جویدن او تقویت شود .
بعنوان میان وعده می توان علاوه بر موارد قبلی از انواع حلواهای خانگی ، شله زرد ، بیسکوئیت های ساده بدون کرم ، بستنی پاستوریزه ساده ، نان برشته به همراه کره یا ماست چکیده ، همچنین تکه های کرفس ، هویج یا سیب زمینی با کره استفاده کرد .
