شاید بتوان گفت نمک پر مصرف ترین طعم دهنده ی غذایی است . در ایران مصرف نمک بسیار بالاتر از استاندارد جهانی می باشد . توصیه به مصرف نمک ۲_۳ گرم در روز است . ولی در کشور ما حدود ۱۰ _ ۱۵ گرمنمک استفاده می شود . و این یعنی مصرف حدود ۵ برابر استاندارد جهانی .
از انجایی که نمک زمینه ساز بیماری های بسیاری
مانند :
فشارخون
ناراحتی های معده
مشکلات کلیوی
پوکی استخوان
اسم
سکته ی قلبی
ورم دست و پا
می باشد بنابراین غیر از توصیه به مصرف کمتر نمک بهتر است دنبال جایگزین هایی برای نمک بعنوان طعم دهنده در غذا باشیم . در این مقاله به بررسی انواع طعم دهنده های غذایی غیر از نمک می پردازیم .
یکی از بهترین طعم دهنده های جایگزین نمک ، رب انار است . این طعم دهنده ی طبیعی دارای سه طعم ترش ، شیرین و ملس است . غنی از انتی اکسیدان است و جهت پاکسازی خون و کبد گزینه ی مناسبی است . نکته ی قابل توجه این است که بسته به مزه ی رب انار مزاج ان متفاوت می شود و افراد براساس ذائقه ی خود و خاصیتی که از این رب انتظار دارند می توانند ان را انتخاب و مصرف کنند . افرادی که ناراحتی های گوارشی دارند نباید از نوع ترش مزه ی آن استفاده کنند .
یکی دیگر از طعم دهنده های رایج در ایران آبلیمو ترش است . این طعم دهنده سرشار از ویتامین C است بخصوص اگر بصورت تازه اب آن گرفته شود و مصرف شود . ویتامین C آبلیمو یک انتی اکسیدان قوی است و سیستم ایمنی رانیز تقویت می کند . بنابراین غیر از استفاده از طعم خوش لیمو شیرین می توان از چنین خواصی نیز در کنار ان بهره برد . افرادی که سابقه ی زخم های گوارشی و ورم و التهاب در سیستم هضم و جذب دارند در استفاده از آن باید احتیاط کنند .
یک طعم دهنده با طعم ترش ملایم همراه با گسی است . البته این طعم دهنده خاصیت اسیدی ندارد و برای افرادی که ناراحتی گوارشی و انواع زخم های گوارشی هستند بدون محدودیت می توانند از ابغوره برای طعم دادن به غذا استفاده کنند . آبغوره جهت سلامت کبد و کیسه ی صفرا مفید است و باعث پاکسازی کبد و بهبود عملکرد کبد و صفرا می شود . ابغوره جهت کاهش چربی خون نیز استفاده می شود .
از دیگر طعم دهنده های مفید در سنت آشمزی ایرانی سرکه می باشد . البته سرکه در کل دنیا دارای اقبال خاص دارد و طعم های متعددی دارد . انواع سرکه ی انگور ، خرما ، سیب و کشمش و بالزامیک قابل دسترس است . البته سرکه اعصاب را ضعیف می کند و افرادی که ضعف معده و سیستم هاضمه دارند و دچار دردهای استخوانی می باشند ، مصرف سرکه برای شان توصیه نمی شود بویژه بطور مداوم .
مصرف آلوی خشک یک طعم دهنده ی مناسب خورش ها و خوراک ها می باشد . الو برای رفع یبوست نیز مفید است و دارای خواصرانتی اکسیدانی ، فیبر و تعدادی ویتامین می باشد .
استفاده از رنده ی پوست لیموترش دادای عطر خاصی است و علاوه بر ایجاد طعم خوش عطر ویژه و خاصی نیز به غذا می دهد .
یک طعم دهنده ی گیاهی و طعم و عطر خاصی دارد .دارای خواص انتی اکسیدانی و ضد التهابی است . جهت طعم دادن به انواع پوره و کباب و ... و انواع غذاهایی که خشک سرو نی سوند مفید است .
پاپریکا یک ادویه ی محبوب و سرشار از ویتامین C و خاصیت انتی اکسیدانی است . نوع دودی ان طعم خاصی به غذا می دهد و اقبال و مصرف بیشتری دارد . رنگ و عطر غذا با این ادویه محبوب می شود .