چای یک نوشیدنی محبوب جهانی است . اما در نوشیدن آن باید کاملا هوشیار بود ، زیرا این نوشیدنیدمانند یک شمشیر دو لبه است . هم دارای فوائدی است که در چند مقاله ی قبل به ان اشاره شد و هم دارای معایبی می باشد که اگاهی از آن هم خالی از لطف نیست . اگر فردی روزانه بیش از ۳_۲ فنجان از این نوشیدنی میل کند ، غلیظ و پر رنگ ان را بنوشد حتما ضررهایی برایش خواهد داشت . در این مقاله به بررسی اسیب های ناشی از نوشیدن زیاد از حد آن می پردازیم . علاوه بر این بدای بعضی افراد و در بعضی شرائط سنی خاص استفاده از ان توصیه نمی شود .
دوران بارداری یک دوران ویژه هست هم برای مادر و هم برای جنین در حال رشد . بنابراین اگر عاملی باعث ایجاد مشکلی در این دوران شود باید مصرف آن محدود شود . از جمله مشکلات دوران بارداری افزایش اسید معده و اصطلاحا ترش کردن است که با افزایش سن‌جنین این حالت تشدید می شود . از انجایی که چای سیاه میزان اسید معده را افزایش می دهد ، مصرف آن در دوران بارداری توصیه نمی شود .
از جانب دیگر مادر باردار بعلت تغییرات هورمونی با بی خوابی های متناوب مواجه می شود . بنابراین مصرف چای که باعث رفع خواب آلودگی و بیخوابی می شود در دوران بارداری توصیه نمی شود .
نکته ی دیگر قابل ذکر این است که چای دارای کافئین است و کافئین به راحتی از جفت عبور می کند و بر کبد اثر می گذارد و کبد جنین که هنوز بالغ نشده است تحت تاثیر قرار می گیرد و عوارضی را به همراه خواهد داشت . همینطور کافئین باعث سقط ، نارس و زود بدنیا امدن جنین و ایجاد مشکلاتی برای مادر حین بارداری می شود . بهترین توصیه عدم مصرف چای در دوران بارداری می باشد .
همینطور چای از جذب آهن ممانعت می کند و دوران بارداری مادر براب رشد مناسب جنین و خونرسانی کافی جهت تغذیه ی جفت و جنین به آهن نیاز دارد . مصرف نکردن آهن باعث حفظ آهن بیشتر برای مادر می شود .
کافئین از جمله ترکیباتی است که تا قبل از ۱۲ سالگی باید مصرف ان در کودکان محدود شود . بنابراین نه تنها چای بلکه قهوه هم برای سنین قبل از ۱۲ سال توصیه نمی شود .
کافئین قبل از سن مذکور می تواند باعث سردرد ، ضربان قلب ، کاهش تمرکز ، استرس و بی خوابی شود .
از جانب دیگر کودکان در سنین رشد به سر می برند و وجود آهن در این سنین بسیار حیاتی می بلشد و اثرات کمبود آن بیشتر است . کمبود آهن علاوه بر کاهش رشد باعث کاهش تمرکز و یادگیری کودکان می شود و همانطور که در بالا اشاره شد چای جذب آهن را کاهش می دهد . بهتر است تا قبل از ۱۲ سالگی به جای چای از دمنوش های مناسب سن کودک و بر اساس ذائقه و مزاجش انتخاب شود .
چای بعنوان یک مدرّ مطرح است و استفاده ی ان برای کودکان باعث افزایش ادرار و دفع کلسیم از بدن شان می شود . رشد و سلامت استخوان ها تحت تاثیر قرار می گیرد .
مصرف چای در کودکان بیش فعال توصیه نمی شود زیرا کافئین محرک است و باعث افزایش فعالیت این کودکان و کاهش تمرکزشان می شود .
سالمندان اکثرا سیستم هاضمه و معده ی ضعیفی دارند و هر انچه باعث افزایش اسید معده شان شود باعث ازردگی ، ترش کردن ، نفخ و عدم دریافت کافی غذا و انرژی روزانه می شود چای چون محرک ترشح اسید معده است باید در سالمندان محدود مصرف شود .
کلسیم استخوان سالمندان و حفظ ان مساله ی مهمی می باشد . چای باعث افزایش کلسیم استخوان می شود و بدین جهت باید چای کم و محدود باشد برای این سنین .
از جانب دیگر سالمندان اکثرا از بی خوابی رنج می برند . بنابراین توصیه به عدم‌مصرف چای شبانگاهی برای سالمندان بسیار جدی است .
بعضی بیماری ها امادگی بیشتری برای مشکلات استخوانی دارند مانند انواع بیماری های سیستم ایمنی که منجر به دریافت و مصرف کورتن می شود . مانند ارتریت روماتوئید و مانند ان که خود کورتن باعث کاهش کلسیم استخوان و ایجاد پوکی می شود وچون خود این بیماران بخاطر داروهای شان تراکم استخوان پائینی دارند ، بنابراین هر عامل افزایش دهنده ی دفع کلسیم در انها باید محدود شود مانند چای سیاه .
_ افرادی که سابقه ناراحتی معده و یا زخم اثنی عشر دارند از چای سیاه استفاده نکنند .
- مصرف چای با غذا یکی دو ساعت فاصله داشته باشد تا اسید تانیک موجود در چای باعث کاهش جذب آهن و پروتئین چای نشود .
- از مصرف چای مانده ( بیش از ۲ ساعت ) بپرهیزید . چون حاوی باکتری است و ویتامین های ان از دست رفته اند .
- از نظر طب سنتی مزاج چای سرد و خشک است . و خود شب هم سرد و خشک است پس بدترین زمان‌مصرف چای شب می باشد و آن هم برای افراد سوداوی مزاج . بهتر است چای سیاه را سوداوی مزاجان کمتر مصرف نمایند و در شب مصرف آن را محدود کنند .
