اسفناج یک سبزی برگ سبز ویژه ی زمستان است . نام علمی ان spinacia oleraces می باشد . یک گیاه یکساله ، دو لپه ای ، گلدار و با ساقه های لطیف است . بومی اسیای مرکزی و غرب اسیا است . تا حدود ۳۰ سانتی متر رشد می کند . ۹۰ ٪ اسفناج تولیدی در دنیا در چین تولید می شود .
اسفناج بیش از ۳۰ نوع املاح و ماده ی معدنی دارد . مقدار آهن و کلسیم قابل توجهی دارد ولی قابل جذب نمی باشد زیرا با اگزالات پیوند دارد . در صورت پختن اسفناج مقداری این پیوندها سست می شود و کمی آهن و کلسیم اسفناج قابل دسترس می شود .
میزان ویتامین K اسفناج بالاست و این ویتامین نقش اساسی در انعقاد خون دارد بنابراین افرادی که وارفارین یا داروهای انعقاد خون مصرف می کنند نباید زیاد از این سبزی استفاده کنند .
لوتئین و گزانتین موجود در اسفناج ان را تبدیل به یک پاکسازی کننده ی رادیکال های ازاد در بدن کرده است . وجود چنین سبزی در زمستان که زمان شیوع الودگی هوا در شهرهای بزرگ و صنعتی است یک نعمت است . با بالا رفتن الودگی ها هوا از حد مجاز میزان الاینده ها و مواد اسیب رسان و اکسیدان در هوا زیاد نی شود و به طبع ان بدن بیشتر در معرض خطر ناشی از هجوم این مواد به بدن قرار می گیرد . در صورتی که رژیم غذایی حاوی مقداری از این سبزی روزانه باشد ، احتمال اسیب ناشی از عوامل اکسیدان و اسیب رسان بشدت کاهش می یابد .
اسفناج سرسار از کلروفیل است که برای کبد مصلح خوبی است . همچنین کلروفیل عامل تقویت عضلات قلب است . افرادی دچار ضعف عضله ی قلبی هستند با شیوع الودگی هوا مشکلات شان زیاد می شود و براحتی نمی توانند فعالیت داشته باشند . گنجاندن اسفناج در برنامه ی غذایی این افراد موثر است . همچنین کلروفیل برای درمان ضعف مفید است لذا افرادی که به انفلونزا در این فصل مبتلا می شوند استفاوه از اسفناج به بهبودی و بازتوانی سریع تر اترژی بدن شان کمک می کند . ترشح اسید معده را نیز آسان‌می کند . اگر اسفناج جوشانده می شود باید اب ان نیز مصرف شود زیرا مقدار فراوانی از کلروفیل ان وارد اب هنگام جوشاندن می شود .
کلروفیل موجود در اسفناج عضلات روده ها را تحریک می کند و برای رفع یبوست افرادی که دچار یبوست هستند توصیه می شود .
یبوست یکی از مشکلات بشر پشت میز نشین امروزی می باشد . یک راهکار مفید برای رفع یبوست استفاده از اسفناج است . از انجایی که یبوست در بعضی افراد در زمستان شیوع بیشتری دارد و این گیاه برگ سبز نیز در زمستان در دسترس است ، استفاده از ان برای این افراد کمک‌کننده است . خود یبوست در زمان شیوع انفلونزا یا الودگی هوا زمینه ی بروز بیماری هلی فراوانی را فراهم می کند . همچنین بر روی کلیه ها و کارکرد مناسب ان اثر مفیدی دارد و باعث افزایش حجم ادرار در افرادی می شود که ادرار انها کاهش یافته است .
بهتر است گفته شود اسفناج یک پاکسازی کننده ی حقیقی مجاری دستگاه گوارش است و به خوبی آن را پاکسازی و نظیف می نماید . برای سالمندان که بیشتر دچار یک جا نشینی هستند مصرف اسفناج گزینه ی بسیار مناسبی است .
دکتر شارلوت دوانپور که تا ۱۱۱ سالگی عمر کرد وقتی راز طول عمر را از او پرسیدند پاسخ داد " طول عنر یک امر کاملا طبیعی است چنانچه خوش خلق باشید ، نفس عمیق بکشید و اسفناج فراوان مصرف کنید .
فسفر و منیزیم اسفناج برای مغز و سیستم عضلانی مفید است . عوامل انتی اکسیدان ان بسلامت و حفظ عملکرد درست اندام ها و دستگاه های بدن کمک می کند . علاوه بر این ویتامین C و ویتامین E ، بتاکاروتن ، روی و سلنیوم موجود در اسفناج ان را به یک انتی اکسیدان قوی تبدیل کرده است . یک راز طول عمر بدون بیماری استفاده از عوامل انتی اکسیدان است .
با اینکه اهنداخل اسفناج باند با اگزالات است و دسترسی بالایی ندارد و با جوشاندن فقط مقداری از ان قابل دسترس می شود ، اما مصرف اسفناج در تحقیقات نشان داده است که اثر مفیدی بر روی تولید گلبول های قرمز دارد . بویژه در افراد مبتلا به سرطان باعث افزایش تولید گلبول های قرمزشان بعد از نقاهت بیماری می شود . این فاکتور اسفناج را گزینه ی مناسبی جهت سالمندان ، کودکان و افرادی که نقاهت بیماری را پشت سر می گذارند ، کرده است . همچنین در دوران بارداری آهن اسفناج وارد کبد جنین می شود و در آنجا باعث تحریک ساخت گلبول های قرمز خون می شود .
افرادی که لثه های حساس دارند و یا دائما دچار خونریزی از لثه می شوند و یا هنگام مسواک زدن خونریزی لثه دارند املاح و مواد معدنی موجود در اسفناج برای شان بسیار سودمند است . این افراد می توانند مقداری اسفناج و مقداری جعفری را خرد کنند و یک عدد هویج رنده شده به آن اضافه کنند به مدت دو ساعت در آب بخیسانند و بعد از صاف کردن میل کنند .
از انجایی که اسفناج یک پاکسازی کننده ی قوی دستگاه گوارش است و به رفع یبوست کمک می کند . اسفناج مقدار فیبر قابل ملاحظه ای نیز دارد که این فیبر سرشار اسفناج باعث جلوگیری از ابتلا به سرطان نیز می شود .بخصوص سرطان دهان ، معده و روده .
اسفناج دارای اسید اکسالیک است . وجود این ماده باعث شده برای افرادی که رماتیسم دارند مصرف اسفناج مضر باشد و درد و ورم مفاصل این بیماران تشدید می شود .
همچنین افرادی که کبد انها حساس است ، ورم معده یا روده دارند و یا مبتلا به سنگ کلیه و مثانه بوده اند مصرف اسفناج برای شان مفید نیست .
همچنین افرادی که از داروهای ضد انعقاد مصرف می کنند ، اسفناج را نباید مصرف کنند .
