توصیه های تغذیه ای در بیماری (۳)

در دو مقاله ی قبل با عنوان توصیه های تغذیه ای در بیماری ( ۱ ) و توصیه های تغذیه ای در بیماری ( ۲ ) به بررسی چندین بیماری پرداختیم که تغذیه در ایجاد ، درمان و یا پیشگیری از انها اثر دارد . در این مقاله به معرفی مختصر ویتامین هایی که در این دو مقاله بعنوان عوامل موثر در پیشگیری و درمان بیماری ها مطرح شده اند می پردازیم با ذکر منابع ، جهت دسترسی سریع تر و بهتر به این ویتامین ها .

منابع غذايي ويتامينها و مواد معدنی

چنانچه بر اساس دو مقاله ی گذشته برنامه ی صحیح غذایی را اجرا کنید و روش های غذا خوردن خود را درست نمائید ، همه ی  ويتامين ها و مواد معدنی بدن شما تامین می‌شود . گاهی در اثر اشکالات تغذیه ای گذشته ، کمبود بعضی از ویتامین ها با مواد معدنی در بدن شما آمده است . در این موارد تا مدتی مصرف منابع آن ويتامين با ماده معدنی را افزایش دهید تا کمبود آن جبران شود . در مقاله  قبلی چند نمونه از این موارد را مشاهده کردید مثلا در بیماری کم خونی میزان آهن بدن کم شده است که باید جبران شود .

گاهی به علتی مثل تداخل داروئی یا افزایش نیاز بدن به مقدار بیشتری از بعضى ويتامين ها يا مواد معدنی احتیاج دارد گاهی این افزایش نیاز به اندازه ای است که مجبور به مصرف مکمل ، هستید ولی در مواردی هم می توانید با مصرف منابع آن نیاز اضافه را تامین کنید . در مواردی که مکمل مصرف می کنید باز هم منابع غذایی آنها می تواند مفید باشد . به طور مثال در بیماری صرع مشاهده کردید که با مصرف دارو جذب کلسیم اسید فولیک ویتامین های B12 و B6 و D

کم می شد.

در این قسمت مهمترین ویتامین ها و مواد معدنی نوشته شده اند و در مورد ،خواص نشانه های کمبود و منابع آنها به طور مختصر مطالبی

بیان شده است .

ويتامين A :

این ویتامین باعث سلامتی پوست می گردد و آن را شاداب و تازه نگه می دارد . برای بیماری های چشم ، خوب شدن زخم ها ، بیماری های عصبی ، حساسیت ، بیماری های تنفسی اعمال هورمونی و جنسی مفید است . 

کمبود این ویتامین باعث شب کوری ،  مشکلات چشمی ، خشکی قرینه ، می شود و مقاومت بدن را در برابر میکروب ها کم میدکند . مقدار زیاد این ویتامین مسموم کننده است و باعث حالت تهوع و استفراغ و مشکلات پوستی می گردد . جگر مخصوصاً جگر ماهی سرشار از این ویتامین است بنابراین در مصرف آن توجه کنید که

با ویتامین A مسموم نشوید .

منابع ویتامین A از این قرارند :جگر ، گوشت ، تخم مرغ ویتامین A دارند . همچنین سبزیجات برگ سبز و هویج دارای کار و تن هستند که

در بدن به ویتامین A تبدیل می شوند .

مصرف مواد دارای ،کاروتن بهتر است چرا که به اندازه نیاز بدن به ويتامين A تبدیل می شوند و خطر افزایش آن و مسمویت وجود ندارد .

ويتامين D :

این ویتامین باعث جذب و به کارگیری کلسیم می شود . بنابراین در موارد رشد مخصوصا رشد استخوان ها و دندان ها بسیار مهم است .

کمبود این ویتامین باعث مشکلات رشدی و استخوانی می شود . بعضی از این مشکلات عبارتند از نرمی استخوان ، پوکی استخوان ( بنابراین ویتامین D در افراد مسن مهم است ) ورم دست و پا ، پوسیدگی دندان ، بیرون زدگی استخوان جناغ ، خمیدگی مهره ها ،

خمیدگی ساق پاها ، ضعف ماهیچه ای بی تابی و تحرک پذیری .

خمیدگی استخوان ها بعد از جبران ویتامین D از بین نمی رود . بنابراین مواظب باشید که کودک خود را در برابر نور آفتاب قرار دهید و قطره های AD را به او بدهید .

مصرف بیش از اندازه ی این ویتامین باعث مسمومست می شود که علائم آن خستگی و افسردگی می باشد .

منابع ویتامین D از این قرارند : تخم مرغ ، روغن زیتون ، خرما ، کره ، روغن ماهی ، در  بدن ماده ای وجود دارد که اگر بدن خود را در برابر نور مستقیم خورشید (  نه از پشت شیشه یا پرده )  قرار دهید به ویتامین D تبدیل می شود .

ويتامين E :

جلوی کار بعضی از اکسیدان ها و عوامل بیماری زا را می گیرد . اکسیدان ها مواد خطرناکی هستند که باعث اکسیده شدن مواد بدن می شوند و به این وسیله باعث پیری یا سرطان می گردند . بنابراین ویتامین E در جوان ماندن ، تأثیر دارد و جلوی بعضی از سرطان ها را می گیرد . کمبود آن در کودکانی دیده می شود که شیر خشک های غنی از آهن مصرف می کنند . این کودکان دچار نوعی کم خونی می گردند . در حيوانات كمبود آن باعث عقیم شدن می گردد . ولی در انسان ایــن موضوع ثابت نشده است . به هر حال مصرف منابع این ویتامین مفید هستند و باعث سلامتی و طول عمر می گردند .

منابع این ویتامین عبارتند  از :

جوانه گندم ، حبوبات ،  روغن بادام زمینی ، زیتون ، گردو ، کلم ، گوجه فرنگی ، کاهو ، هویج ، تخم مرغ ،  روغن کنجد  ، خربزه  ،کرفس و پسته .

ويتامين C :

برای تشکیل بافت پیوندی که در پوست به کار می رود مفید است ، برای تشکیل استخوان ها ،  حفاظت در برابر عفونت ها ، کمک به نرم ماندن دیواره ی رگ ها به کار می رود . این ویتامین باعث شادابی و جوان ماندن می شوند .

در شرایطی که فشارهای روحی زیاد است و یا بدن به عفونت های میکروبی دچار شده ،  نیاز به این ویتامین های بیشتر می شود .

کمبود ویتامین C باعث خونریزی از لثه ها خونریزی زیر پوست حساس و دردناک شدن قوزک ها و زانوها حالتی شبیه فلج در

کودکان تحریک پذیری و حساس شدن میگردد. منابع این ویتامین عبارتند از میوههای تازه مخصوصا مرکبات سبزیجات، گوجه فرنگی

این ویتامین نسبت به نور و حرارت حساس است بنابراین آب میوه های مانده و سبزیجات پخته مقدار کمی از این ویتامین دارند

خورد کردن بیش از اندازه سبزیجات هم باعث کاهش این ویتامین

می.شود

ويتامين B1

مهمترین کار آن کمک به سوختن قند در بافتها است بنابراین

زمانی که نیاز به انرژی بیشتری داریم نیاز به این ویتامین هم افزایش می یابد. این ویتامین برای کار دستگاه گوارش قلب و دستگاه تنفس هم مفید است و تأثیر خوبی روی اعصاب دارد.

کمبود آن باعث دردهای عصبی و سیاتیک طپش قلب، نفخ

معده، تنگی نفس، و نارسایی قلبی می.شود

منابع این ویتامین عبارتند از سبوس گندم و جو تخمه آفتابگردان ، جگر ، قلوه ،  سویا ، جوانه ی گندم ، فندق ، خربزه ، کاهو ، بادام ، مخمر آبجو ، تخم مرغ بعضی غذاها (صدف ،ماهی، ماهي کپور شاه ماهی ) باعث از بین رفتن این ویتامین می شوند .

ويتامين B2 :

دات این ویتامین هم مانند ویتامین B1 در سوختن قند نقش دارد کمبود ویتامین B2 می تواند یکی از دلایل مرض قند باشد . کمبود این ويتامين باعث زخم شدن دهان و بینی لب های ترک خوده التياب گوشه های دهان ، زخم مفاصل ، دیر خوب شدن زخم ها ، ریزش مو ، ترس از نور و پر رنگ شدن قرینه می شود .

منابع این ویتامین عبارتند از سویا ، جوانه گندم ، مخمر آبجو ، گوشت سفید ، بادام زمینی ، شیر ، تخم مرغ ، گیلاس ، هلو ، فندق ، گردو ، پسته .

ويتامين B3:

رسفت کمبود این ویتامین باعث می شود تا پوستی که در برابر نور قرار گرفته سرخ گردد و سپس پوسته پوسته شود ورم پوست زوال شدید عقل و زخم های پوستی از نشانه های دیگر کمبود این ویتامین است.

منابع این ویتامین عبارتند از جگر ،  مخمر آب جو ، گوشت سفید ، شیر ،  تخم مرغ ، بادام زمینی ، غذاهایی مثل ذرت و ارزن باعث کاهش این ویتامین می‌شوند . مصرف زیاد این مواد باعث ایجاد همه نشانه های کمبود این ویتامین می شود .

ويتامين B5 :

روی پوست اثر محافظ دارد و از مخاط ها ، ناخن ها و سلول های کبدی حفاظت می کند .

کمبود این ویتامین باعث ناراحتی کبدی و دستگاه تنفس و بی رنگ شدن موها می گردد .

این ویتامین در بیشتر غذاهای طبیعی یافت می شود . کمبود این ویتامین در شرایط قحطی و روزه های چند روزه دیده می شود .

ويتامين B6 : 

در سوخت و ساز چربی نقش دارد و به همین علت باعث لطافت پوست و رفع تشنج می.شود عوارض بارداری را کم میکند و حالت تهوع را از بین می برد . در تشکیل ،هموگلوبین جذب و بکارگیری منیزیم نقش دارد .

کمبود آن باعث بی خوابی ،ضعف ،افسردگی ، حمله های ناگهانی ، ضایعات ناخن ، خراش های پوستی، اختلال عصبی و ریزش مومی شود.

منابع این ویتامین عبارتند از جگر ، خرما ، انبه ، سبوس جوانه گندم ، گوشت مخصوصاً ماهی و آناناس .