مواد غذایی و خوراکی با مزاج سرد و خشک دسته ی دیگری از مواد غذایی را تشکیل می دهند . افراد با مزاج سرد و خشک و یا بیماری های حاصل شده از این مزاج باید از این دسته مواد غذایی کمتر استفاده کنند ، در شرایطی آن را حذف کنند و یا با مصلحات استفاده کنند . در این‌مقاله به بررسی تعدادی از این مواد خوراکی می پردازیم .
باقلای خشک :
این ماده ی غذایی سریع از معده عبور می کند . شش و قفسه ی سینه را از اخلاط زائد تخلیه می کند و انها را تقویت می کند . سرفه را تسکین می دهد . نیروی جنسی را تقویت می کند . نفخ باقلای کهنه کمتر از تازه ی آن است .
مصلح :
عسل ، پوست کندن باقلا ، جوشاندن در اب و خارج کردن آب ان ، روعن بادام ، پونه ، مرزه ، فلفل ، دارچین ، آویشن ، زیره ، گلپر
بالنگ :
خون را از صفرا پاک می کند و مانع ریختن صفرای اضافی به معده و افزایش اشتها می شود . کبد و معده را تقویت می کند .حرارت زائد و مضر احشا را تسکین می دهد و اسهال ایجاد شده در اثر صفرا را درمان می کند . سردرد را تسکین می دهد و مانع حرکت بخارات به سمت مغز است . برای سینه مضر است .
مصلح :
عسل ، بنفشه ، شربت انجیر
برنج :
در طبیعت و مزاج ان اختلاف نظر وجود دارد . بعضی ان را گرم و بعضی سرد دانسته اند . اگر در اب جوشانده شود و چلو شود ، مزاج ان سرد است و اگر کته یا بصورت دم پخت شود مایل بل گرمی است ، صالح و خواب اور است ان هم خواب خوب ، در درمان پیچش شکم و زخم روده ، اسهال خونی ، مشکل رحم ، امراض کلیه و مثانه مفید است . خوردن برنج یا شیر و یا شکر تیغال کثیز الغذا است ، نیروی جنسی را زیاد می کند و چاق کننده است . تشنگی که ناشی از سوء مزاج و حرارت بالای کبد با خوردن برنج با دوغ و سماق رفع می شود .
نکته : برنج را قبل از مصرف چتد بار اب خیسانده و شستشو دهید .
مصلح :
خیساندن در اب و نمک ، زعفران ، زیره سیاه و شوید .
بلوط خوراکی :
دیر هضم می شود و خون را غلیط می کند . اسهال های مزمن را درمان می کند . تپش قلب و خونریزی همراه با حالت تهوع که ناشی از مشکلات دهانه ی معده باشد را رفع می کند . اسهال را بند می اورد ، جهت قطع و رفع ترشحات رحمی موثر است .
مصلح :
سکنجبین و عسل
تمبر هندی :
قلب و معده ی ضعیف را تقویت می کند . شکم را جمع می کند و حالت تهوع ناشی از سوء مزاج صفرا را بر طرف می کند . ملیّن و مسهل صفرا است . قلیان خون را رفع می کند . تپش قلبی که ناشی از سوء‌مزاج گرم باشد را برطرف می کند . عطش فراوان بعلت سوء مزاج گرم را رفع می کند ، ایجاد نشاط و شادابی می کند . خارش و قرمزی پوست در اثر گرمی مزاج را درمان می کند . در اصلاح مشکلات هضمی ناشی از غلبه ی صفرا مفید و موثر است .
مصلح :
کتیرا ، عناب ، بنفشه ، لعاب به دانه
تمشک :
میوه ای خوش اب و رنگ است که معمولا بطور وحشی می روید . اما بدن را سرد می کند . مانع خونریزی از ریه می شود و رطوبات نابجا و اسیب رسان رحم را خشک می کند . مقوی دستگاه گوارش و سیستم هاضمه می باشد . افرادی که دارای بوی بد دهان می باشند و یا مبتلا به زخم های لثه می شوند ، جویدن برگ تمشک برای شان مفید است .
مصلح :
عسل
توت ترش مزه :
دارای مزاج سرد و خشک است . جهت رفع صفرای ناسالم و اصلاح گرمای کبد و رفع عطش مفید است .
مصلح :
سکنجبین ترش ، زیره ، عسل ، اب انار
جو :
خاصیت غذایی ان از گندم کمتر است . اما غلبه ی صفرا و خونریزی و عطش حاصل از آن را بهبود می بخشد .
از جو ارد خاصی به نام سویق تهیه می شود بدین صورت که اول جو را با ابگرم و سپس با ابسرد می شویند . سپس ان را خشک می کنند و ارد و الک می کنند . با این ارد که سویق نام دارد و شکر فرنی تهیه شود و به اطفال داده شود . بهترین غذا برای انان می باشد و باعث افزایش وزن و تقویت کودکان می شود . مصرف جو در سرد مزاجان باعث کولیت و التهاب روده می شود . چنانچه از نان‌جو استفاده می شود ، اب عسل و ابگوشت و شکر در کنار آن استفاده شود که باعث اصلاح آن می شود .
مصلح :
رازیانه ، شیرینی های طبیعی ، انیسون ، روغن های گیاهی
ذرت :
خاصیت غذایی زیادی دارد و سرشار از نشاسته است و برای افرادی که مبتلا به دیابت یا قند بالا می باشند مفید نیست . رطوبت های بدن را خشک می کند . اسهال را قبض می کند یا از بین می برد . بهترین نوع ذرت ان ذرتی است که سفید ، دانه درشت ، بزرگ و شیرین باشد .
مصلح :
شیرینی های طبیعی ، روغن های گیاهی
ریواس :
سبزی کوهی ، مخصوص بهار و نشاط اور است .معده و احشا را تقویت می کند .اشتها را تحریک می کند و تهوع ناشی از غلبه ی نابجای صفرا و تشنگی متعاقب ان را رفع می کند . خون را صاف و تصفیه می کند ولی نیرو و توان جنسی را کاهش می دهد . برای سینه مضر است و باید با عسل مصرف شود .
مصلح :
انیسون و عسل
زالزالک :
قابض شکم است و چاق کننده . حرارت صفراوی را رفع می کند ، معده و سیستم هاضمه را تقویت می کند و اشتها را افزایش می دهد .برای درمان لسهال و افرادی که مشکل قطره قطره امدن ادرار دارند مفید است . ورم هلی سخت و نزمن را درمان می کند و از بین می برد .
مصلح :
انیسون ، عسل
زرشک :
بشدت صفرا را از بین می برد .تشنگی را رفع می کند .حرارت قلیان یافته و زیاد کبد را اصلاح می کند . ضد خونریزی است در بیمارانی که مبتلا به بواسیر هستند . مانع غلبه ی نابجای اخلاط در اعضای مختلف می شود . با دارو های گرم و عسل جهت رفع مشکلات و پاکسازی کبد موثر است . کبد را تقویت می کند و مشکل اب اوردن شکم که باعث ورم می شود را رفع می کند .
مصلح :
میخک ، شکر سرخ و شیرینی های طبیعی
سرکه :
انواع مختلفی دارد و بسته به تهیه از هر میوه ای خواص ان تا حدودی متفاوت می شود ، اما بطور کلی رطوبت های بدن را خشک می کند و بسیار سریع النفوذ است و دارو ها را بسیار سریع به اعضا می رساند . اخلاط غلیظ را تکه تکه و اماده ی دفع می کند . اگر با روغن زیتون مصرف شود جهت رفع سردرد های ناشی از غلبه ی گرمی در بدن مفید و موثر است . اگر بطورت قطره در گوش استفاده شود جهت تسکین درد گوش کارساز است .
مصلح :
شیرینی های طبیعی ، روغن بادام شیرین
سماق :
در رفع اسهال و ایجاد یبوست موثر است .معده را تقویت می کند . مانع ریزش نابجای صفرا به معده و ایجاد خلط نابجا در ان و گرسنگی کاذب می شود . از خونریزی زیاد و ادرار زیاد و فراوان جلوگیری می کند .استهای تناول غذا را افزایش می دهد . گاهی در اثر مصرف زیاد و بی رویه به کبد و معده اسیب می رساند . از جذب نابجای چربی غذا جلوگیری می کند .
مصلح :
انیسون ، مصطکی ، پختن با بادمجان
