ظروف از مهم ترین نمادهای تغذیه انیان هستند . در تمامی نقوش تاریخی و باستانی ، تصاویر ظروف نشان از آثار فرهنگ و تمدن انسان گذشته دارد . ظروف از مهم ترین نشانه های حکمت و قدرت علمی نیاکان ما است و در تاریخ و تمدن اسلامی و متون فقهی ، بخش ویژه ای به ظروف اختصاص داده شده است .
ظروف بجز نگهداری غذا ، اثرات درمانی نیز دارند و چنانچه می دانیم ، پخت و نگهداری غذا از عوامل مهم حفظ صحت و تندرستی انسان هاست .
اشاره ی قران به دو فلز مهم مس و آهن نشان از اهمیت این دو فلز دارد . و نیاکان ما متوجه شده اند که این دو فلز نه تنها استفاده ظرفی دارند ، بلکه مانند دارو عمل می کنند . قدمت استفاده از مس در ایران تقریبا به ۱۰۰۰ سال پیش برمی گردد . آلیاژ مس و قلع که به آن برنز می گویند ، مربوط به ۵۰۰۰ سال پیش است و آلیاژ مس و روی که به آن برنج می گویند از افتخارات تمدن ایران به حساب می اید .
در خلاصه الحکمه آمده است که بهترین ظروف برای طبخ ، ظرف های مسی تازه قلع شده و یا آهنی تازه و طلایی و نقره ای هستند که البته باید کاملا شسته و تمیز باشند .
استفاده مداوم از غذاهایی که در دیگ های طلایی پخته می شوند ، مقوی قلب و رفع کننده ی وحشت و زائل کننده ی ضعف است . پیش تر ، وقتی کسی از جریانی وحشت می کرد ، یک قطعه طلا را در یک لیوان آب می انداختند و آب را به وی می خوراندند .
غذاهای پخته شده در دیگ های آهنی ، مقوی مثانه و اعضای تناسلی هستند . این ظروف موجب رفع کم خونی می شوند .
امروزه یکی از مهم تربن تجویز های پزشکی رایج ، قرص مس است و اهمیت فوق العاده ی آن در تندرستی آدمی و در درمان بیماری های خاص دارد .
ظروف مس و روی به دلیل ازاد کردن این دو عنصر با ارزش به داخل غذا ، باعث تاثیر بر عملکرد سیستم مغزی و اعصاب و غدد درون ریز بدن می شوند .اما نکته آن است که باید حتما مس را قلع اندود کرد ، زیرا در ظروف مسی بدون قلع ، اکسید شدن فلز اتفاق می افتد که خطرناک است .
عقیلی می گوید : " غذای آبکی و دارای چربی زیاد و ترشی نباید در دیگ‌مسی پخته شود به ویژه اگر مدت طولانی باشد ؛ اما چنانچه آن را قلعی اندود نمایند ، منعی ندارد و از این جهت تاکید بسیار شده است . "
اما ظروف گلی لعاب دار هیچ ممنوعیتی برای پخت غذا ندارند . اگر ظرف گلی ، بی لعاب و به ویژه سنگین و دارای منافذ باشد ، تنها برای یک تا دو بار پخت ، به درد می خورد و مس از آن ، به دلیل باقی ماندن مواد غذایی در منافذ و فاسد شدن آنها ، موجب تب های ناشی از عفونت خواهد شد و جَرَب و بسیاری دیگر از بیماری ها را ایجاد خواهد کرد .
*** در نتیجه از جمله بهترین ظروف برای پخت غذا ، ظروف مسی قلع اندود و برنجی ( آلیاژ مس و روی ) و ظروف چدنی است که در هنگام طبخ غذا عناصر ارزشمند آهن ، قلع ، مس و روی وارد غذا می گردد . بنابراین اگر از این ظروف استفاده شود ، از بسیاری از داروهای زیان اور که بعنوان داروهای تقویتی و به مقدار بسیار زیاد در بازار موجودند ، بی نیاز خواهیم شد .
این ظروف نیز مانند ظروف مسی باید حتما پوشش داشته باشند ، چون اکسید روی ایجاد شده در داخل این ظروف بسبار خطرناک است .ولی ظروف برنجی ، که مخلوطی از روی و مس هیتند ، برای استفاده مناسب هستند . چرا که آزاد شدن دو عنصر مس و روی برای بدن ما ضروری است .
فلز روی غذای ستاد فرماندهی بدن ما ( transcription factor) است .
انرژی لازم بدن از شکستن ATP که انرژی رایج موجود در هر سلول بدن است آزاد می شود . این ترکیب برای ساخته شدن و دارای ۳ فسفر شدت به عنصر مس ( cu ) نیاز دارد .
جوشاندن اب و شیر در ظروف مسی باعث از بین رفتن میکرب های مضر آن می شود .در تحقیقات جدیدی که در ارتباط با لوله کشی مسی در بخش های بیمارستانی انجام شد ، میزان شیوع عفونت در بیمارستان ها به طور قابل توجه و مهناداری کاسته شده است .
- ظروف طلا
- ظروف نقره ای سفید ( لعاب سفید )
- ظروف مسی قلع اندود
- ظروف آهنی شسته و تمیز
- ظروف چدنی
به نطر می رسد که با وجود مفید بودن ظروف طلا و نقره ، استفاده مداوم از آنها مضر است . لذا در شرع مقدس نیز خوردن و آشامیدن در ظروف طلا و نقره اشکال دارد . اما احتمالا حالت های ترکیبی با مقدار کمی از این فلزات مضر ، ضرر انها را فع می کند . لذا رر قدین انها را با فلزاتی مانند برنج مخلوط می کردند و در سماورهای مسی از آنها استفاده می شده است . دانش جدید هم به این باور رسیده است که مقدار نیاز بدن ما به این دو عنصر جزئی است .
