ریشه آن غده اي، دوکي شکل، مستقیم به رنگ سفید مات و دارای بوی معطر و مطبوع است. ساقه در این گیاه ،قائم استوانه ای و دارای شيار های هم دریف و موازی، به رنگ سبز روشن و منشعب مي باشد. ارتفاع رازیانه متفاوت بوده و به شرایط اقليمي محل رویش بستگي داشته و بین 150 تا 200 سانتیمتر است.
رازیانه از قدیمی ترین گیاهان ادويه اي است. مردم یونان و روم باستان خواص دارويی آن را مي دانستند و از آن براي درمان برخي از بيماري ها استفاده می کردند برگ رازیانه به صورت خام یا پخته شده خوراکی است و دارای طعمی خوشمزه بوده و به صورت ادویه به کار می رود. برگ های جوان از برگ های مسنتر بهترند، زیرا برگ های مسن به سرعت سفت می شوند. از برگ ها می توان سالاد بسیار خوشایندی تهیه نمود که به بهبود هضم غذا به خصوص، هضم غذاهاي چرب كمك مي كند. ذخيره سازي و نگهداري برگ ها به صورت خشك شده دشوار است. هر چند این واقعیت چندان مهم نیست زیرا که اغلب می توان آن را در تمام طول سال به خصوص در مناطق گرم برداشت کرد. ساقه و گل نیز به صورت خام یا پخته شده خوراکی است. برگ رازیانه از لحاظ عطر و طعم شبیه به بادیان رومی که به صورت ادویه به کار می رود.
رازیانه با نام علمی (Foeniculum vulgare) از خانواده چتریان (Apiaceae) گیاهی علفي، معطر، دو ساله یا چند ساله که هم بصورت زراعی و هم وحشی یافت می شود. در حالت وحشی، به صورت گیاهی چند ساله بوده ولی اگر پرورش یابد دارای وضع دو ساله است. ریشه آن غده ای، دوكي شكل، مستقیم به رنگ سفید مات و دارای بوی معطر و مطبوع است. ساقه در این گیاه ،قائم استوانه ای دارای شيارهای هم دریف و موازی به رنگ سبز روشن و منشعب مي باشد. ارتفاع رازیانه متفاوت بوده و به شرایط اقلیمی محل رویش بستگی داشته و بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ سانتيمتر است.داراي برگ هايی با پهنك منقسم به قطعات نازك و نخی شكل مانند شوید به رنگ سبز تیره، شاداب، ظريف و دارای بريدگي های کم و بیش عمیق هستند. دمبرگ آن نیز در فاصله معيني از ساقه حالت غلاف مانند پیدا می کند. گل های كوچك و زرد رنگ رازیانه در انتهای ساقه های اصلی و فرعی به صورت خوشه و مجتمع در چتر مرکب قرار می گیرند. اشعه چترهای آن بلند و شامل پايه های نامساوی است به طوری که تعداد آنها به ۱۰ هم مي رسد. پهنای گل آذین چتری آن در حدود ۱۰ سانتیمتر است.
میوه رازیانه كوچك به طول ۶ تا ۱۰ میلیمتر به عرض ۲ تا ۳ ميليمتر، دوكي شكل با دو انتهای باريك و دراز و استوانه ای شکل است که سطح آن شیاردار به رنگ سبز یا قهوه ای روشن و گاهی نيز در بعضی نمونه ها، زرد روشن مي باشد. نریکام دو فندقه ،آن، ارتباط کمی با هم داشته به طوري که گاهي اوقات به صورت جدا شده از هم در مي آيند (میوه) دو فندقه می باشد. مریکارپ داراي ۵ پره برجسته ولی ،کند ناوداني و هر يك از شيارهای بين پره ها دارای يك مجاري ترشح کننده است. طعم آن معطر، کم و بیش شیرین بوده و بوی آن ملایم و در حالت تازه ناپسند است. نوع مزه دانه در واریته هاي مختلف متفاوت می باشد. ظاهركلی رازيانه مخصوصا از نظر نوع برگ، بي شباهت به شوید نیست ولی بوی معطر و مطبوع، ساقه هاي مرتفع و ریشه ضخیم گیاه به سهولت آن را از شوید متمایز می سازد.
طبق نظر پایگاه ملی تغذیه وزارت کشاورزی ایالات متحده ( USDA )، یک پیاز خام رازیانه با وزن ۲۳۴ گرم حاوی
- ۷۳ کالری
- ۰.۴۷ گرم چربی
- ۲.۹ گرم پروتئین
- ۱۷ گرم کربوهیدرات
- ۷.۳ گرم فیبر غذایی
- بدون کلسترول
یک فنجان رازیانه همچنین شامل موارد زیر است:
- ۳۶۰۰ میلی گرم پتاسیم
- ۴۵۰ میلی گرم سدیم
- ۸۳۸۰ واحد بین المللی (IU) ويتامين A
- ۴۳۰ میلی گرم کلسیم
-۰۱۰.۴ میلی گرم ویتامین C
- ۰۶۴ میلی گرم آهن
- ۰.۰۴۱۰ میلی گرم ویتامین B6
- ۱۵۰ میلی گرم منیزیم
-رازیانه همچنین حاوی:
• فسفر
• فلز روی
• فلز مس
• منگنز
• سلنیوم
• نیاسین
• اسید پانتوتنیک
. فولات
• کولين
• بتاکاروتن
• لوتئين
• زئاگزانتین
• ويتامين E
•ویتامین K
علاوه بر این، رازیانه سطح بالایی از نیترات های غذایی را تأمین می کند و منبع طبیعی استروژن است.
فیبر، پتاسیم، فولات، ویتامین C، ویتامین B۶ و مواد مغذی گیاهی موجود در رازیانه همراه با کمبود کلسترول همه به سلامت قلب کمک می کنند.
رازیانه حاوی مقادیر قابل توجهی فیبر است. فیبر خطر بیماری های قلبی را کاهش می دهد، زیرا به کلسترول خون کمک می کند.
به نظر می رسد پتاسیم سلامت قلب را تقویت می کند. در یک مطالعه، افرادی که روزانه ۴۰۶۹ میلی گرم از منابع پتاسیم مصرف می کردند، در مقایسه با افرادی که حدود ۱۷۹۳ میلی گرم در روز مصرف می کردند، ۴۹ درصد کمتر در معرض مرگ ناشی از بیماری ایسکمیک قلبی بودند.
ویتامین B و فولات با تبدیل آن به یک ترکیب متفاوت متیونین از تجمع ترکیبی به نام هموسیستئین جلوگیری می کند. هنگامی که مقادیر بیش از حد هموسیستئین تجمع می یابد می تواند به عروق خونی آسیب برساند و منجر به مشکلات قلبی شود.
کمبود آهن یکی از شایع ترین کمبودهای مواد مغذی در جهان است که حدود ۲ میلیارد نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می دهد. همچنین منبع اصلی کم خونی است. ترکیب غذاهای سرشار از ویتامین C مانند رازیانه با غذاهای غنی از آهن می تواند توانایی بدن در جذب آهن را بهبود بخشد.
استروژن به طور طبیعی در رازیانه وجود دارد. این ماده در تنظیم چرخه باروری زنان نقش اساسی دارد و همچنین می تواند باروری را تعیین کند.
مطالعه ای روی موش ها توسط مرکز پزشکی دانشگاه تگزاس نشان داد که استروژن همچنین نقش مهمی در کنترل عوامل مؤثر بر وزن بدن مانند اشتها، توزیع چربی بدن و مصرف انرژی دارد سطوح استروژن پایین در زنان یائسه وجود دارد که با افزایش وزن بیشتر در شکم همراه است.
استفاده از رازیانه در وعده های غذایی می تواند به محافظت از چشم ها در برابر التهاب کمک نموده و همچنین در کاهش اختلالات مربوط به پیری زودرس و دژنراسیون ماکولا موثر واقع شود. این حالت به دلیل فراوانی آنتی اکسیدان ها، ویتامین C و اسیدهای آمینه مانند آرژنین که برای جوان سازی بافت ها و جلوگیری از پیری بسیار مفید ،( سم زداها و محرک ها است). آنها به طور خاصی در اسانس رازیانه و همچنین مواد معدنی مانند کبالت و منیزیم یافت می شوند. در نهایت می توان آب برگ های آن و خود گیاه را به صورت خارجی به چشم ها زد تا سوزش و خستگی چشم را کاهش داد.
رازیانه همچنین منبعی غنی از فلاونوئیدها است که در محافظت از مرگ سلول های رنگدانه به دلیل مرگ ناشی از استرس اکسیداتیو بسیار مفید است.
مطالعاتی حاکی از این است که چای گیاهی تهیه شده با استفاده از گیاهان مختلف از جمله رازیانه و روغن رازیانه، پتانسیل تسکین علائم قولنج را دارد. رازیانه خاصیت ضد اسپاسم خاصی دارد که به شل شدن عضلات و کاهش ناراحتی ناشی از قولنج کمک می کند. مولکول های پلیمری و سنگین در درمان قولنج کلیوی مفید هستند. چنین پلیمرهایی که فیتواستروژن نیز نامیده می شوند به عنوان جزئی از اسانس رازیانه یافت می‌شوند. با این حال تحقیقات علمی بیشتری برای بررسی فواید و اثرات آن بر انسان مورد نیاز است. صحبت با یک متخصص تغذیه یا متخصص طب سنتی در این باره میتواند به شما کمک نماید.
رازیانه سرشار از مواد مغذی بسیار از جمله ویتامین C است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و از بدن در برابر عفونت ها و آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد محافظت می کند.
رازیانه برای درمان اسهال ناشی از عفونت های باکتریایی مفید است، زیرا ممکن است دارای برخی از اجزاء مانند آنتول و سینئول باشد که می تواند خواص ضد عفونی کنندگی و ضد باکتریایی داشته باشد. برخی از اسیدهای آمینه موجود در رازیانه مانند هیستیدین می توانند به هضم و عملکرد صحیح دستگاه گوارش کمک کنند، و در نتیجه به از بین بردن اسهال ناشی از سوء هاضمه کمک کنند. رازیانه از دیر باز توسط فرهنگ های بومی به عنوان راهی برای از بین بردن اسهال استفاده می شده است.
پتاسیم که در مقادیر بالایی در پیاز و دانه های رازیانه یافت می شود، یک الکترولیت است. به این معنی که می تواند افزایش هدایت الکتریکی در سراسر بدن را تسهیل کند. این وضعیت شامل اتصالات درون مغز است که همانند یک تابلو برق واقعی از جریان های الکتریکی عمل می کند. پتاسیم می تواند از طریق این کیفیت به افزایش عملکرد مغز و توانایی های شناختی آن کمک کند. همچنین رازیانه یک گشادکننده عروق است به این معنی که قادر است اکسیژن بیشتری به مغز رسانده و فعالیت عصبی می توانند عملکرد مطلوبی داشته باشند.
رازیانه منبع بسیار غنی پتاسیم بوده که می تواند یک ماده مغذی ضروری در بدن ما باشد و طبق گزارشی که در مجله فشار خون منتشر شده برای تعدادی از فرآیند های مهم حیاتی است. یکی از ویژگی های پتاسیم کیفیت آن به عنوان گشاد کننده عروق است، به این معنی که تنش رگ های خونی را کاهش داده و در نتیجه فشار خون را کاهش می دهد. فشار خون بالا با طیف وسیعی از مشکلات سلامتی از جمله حمله قلبی، سکته مغزی و تصلب شرایین مرتبط است. همچنین برای دیابتی ها مشکلات فشار خون می تواند مدیریت سطح انسولین و گلوکز آنها را بسیار دشوار کند و قادر است علت بسیاری از عوارض بالقوه کشنده باشد. گنجاندن یک فنجان پیاز رازیانه در رژیم غذایی روزانه می تواند سطح پتاسیم و تمام فوایدی که همراه با آن دارد را افزایش دهد.
ویتامین و مواد معدنی موجود در رازیانه به روشهای زیر به ایجاد و حفظ ساختار و استحکام استخوان کمک می کند.
• فسفات و کلسیم هر دو در ساختار استخوان مهم هستند.
• آهن و روی برای تولید و بلوغ کلاژن بسیار مهم هستند.
• تشکیل ماتریس استخوان به منگنز معدنی نیاز دارد.
• مصرف کم ویتامین K با افزایش خطر شکستگی استخوان مرتبط است.
• ویتامین K برای سلامتی مهم است، زیرا پروتئین های استخوان را اصلاح می کند، جذب کلسیم را بهبود می بخشد و ممکن است دفع کلسیم در ادرار را کاهش دهد.
عصاره دانه رازیانه کمی مورد بررسی قرار گرفته و یافته های یک مطالعه در مورد محافظت از سرطان بسیار قابل توجه بود این یافته ها نشان داد که در نمونه های، حیوانی عصاره رازیانه نه تنها می تواند به دلیل غلظت فلاونوئیدها، آلکالوئیدها و فنل ها از رشد تومورها جلوگیری کند، بلکه حتی این پتانسیل را دارد که در برابر اثرات مضر رادیوتراپی در طول درمان سرطان به عنوان یک عامل محافظ شیمیایی عمل کند. طبق همین مطالعه عصاره دانه رازیانه پتانسیل ضد سرطانی را در برابر سرطان سینه و سرطان کبد نشان می دهد.
جویدن دانه های رازیانه بعد از غذا به ویژه در شبه قاره هند یک عمل رایج است. این کار سال هاست انجام می شود چرا که تصور می شود هضم غذا را تسهیل نموده و بوی بد دهان را از بین می برد.
از جمله خواص رازیانه دم کرده، محرک بودن برخی از اجزای موجود در آن است. زیرا ترشح شیره گوارشی و معده را تحریک کرده و بدین طریق التهاب معده و روده را کاهش می دهند. در نتیجه جذب مواد مغذی مناسب از طریق غذا را تسهیل می کنند. علاوه بر این، رازیانه می تواند یبوست را از بین ببرد و از بدن در برابر طیف گسترده ای از مشکلات روده ای که می تواند ناشی از انسداد باشد محافظت کند. این ماده همچنین دارای خواص ضد اسیدی است و به طور گسترده در آماده سازی های ضد اسید استفاده می شود. در کاربرد های آشپزی نیز به عنوان ماده اصلی در بسیاری از پیش غذاها استفاده می گردد.
رازیانه به دلیل خواص ضد نفخ اسید آسپارتیک موجود در آن به عنوان یک ضد نفخ بسیار محبوب عمل می کند. عصاره آن را بسیاری از نوزادان گرفته تا افراد مسن می توانند به عنوان راهی برای کاهش نفخ و دفع گاز اضافی معده استفاده کنند. معمولاً در داروها نیز از رازیانه برای کاهش علائم سوء هاضمه و نفخ غیر زخمی در نوزادان و کودکان خردسال استفاده می شود.
روش های زیادی مثل تزریق بوتاکس و ژل برای پر کردن صورت وجود دارند که علاوه بر هزینه زیاد عوارض مختلفی را به همراه خواهند داشت. مصرف رازیانه یک روش کاملا طبیعی و بدون عوارض است که در طی یک دوره می تواند صورت شما را چاق کند. استفاده از رازیانه در طب سنتی نیز سفارش شده است و شما می توانید بدون نگرانی این گیاه را مصرف کنید. البته باید اشاره کرد مصرف رازیانه باید به صورت کنترل شده باشد و همچنین خوردن این گیاه برای زنان باردار توصیه نمی شود.
علاوه بر خواص رازیانه برای چاقی صورت این گیاه در از بین بردن چین و چروک صورت بسیار عالی عمل کرده و پوست آن را به خوبی شفاف می کند. در واقع رازیانه با پر کردن و حجم بخشیدن به صورت تان چروک های موجود در آن را از بین می برد و زیبایی را به چهره شما باز می گرداند. البته باید به این نکته هم اشاره کرد که نحوه استفاده از رازیانه و زمان آن هم در نتیجه نهایی اهمیت زیادی خواهد داشت. به عبارتی بهتر باید گفت که جهت دریافت خواص رازیانه برای چاقی صورت باید روش صیح مصرف آن را بدانید.
جهت دریافت خواص رازیانه برای چاقی صورت روشهای مختلفی وجود داردند که عبارتند از:
برای بهره بردن از خواص رازیانه برای چاقی صورت ابتدا یک قاشق غذا خوری دانه رازیانه را آسیاب کرده و آن را به همراه یک چهارم لیوان آب جوش به مدت یک ساعت دم کنید. پس از گذشت یک ساعت مخلوط آب و رازیانه را از صافی عبور دهید. در ادامه به این ترکیب یک قاشق مرباخوری عسل و یک قاشق مرباخوری ماست شیرین اضافه کنید. حالا این ترکیب را به مدت 20 دقیقه روی صورت تان نگه داشته و سپس آن را با آب ولرم شست و شو دهید.
شما عزیزان می توانید برای چاق کردن صورت خود به کمک رازیانه هر شب نصف یک لیوان دمنوش رازیانه را تهیه کرده و آن را قبل از خواب میل نمایید. برای درست کردن این دمنوش کافی است یک قاشق دانه رازیانه را بکوبید و بعد آن را داخل آب داغ بریزد و مثل یک چای معمولی آن را دم کنید.
برای تهیه ی این ماسک، یک قاشق غذاخوری رازیانه را اسیاب کرده و بعد با روغن زیتون و روغن بادام مخلوط کنید و سپس به مدت یکربع روی صورت تان قرار دهید و سپس با اب ولرم بشویید.
به دلیل طبع گرم و خشک رازیانه، این گیاه در طب سنتی لقب ضد بلغم و ضد صفرا را به خود اختصاص داده است. علاوه بر این گیاه رازیانه سرشار از مواد مغذی چون کلسیم، منیزیم، فسفر، ویتامین K و ویتامین C بوده و به همین دلیل خواص بسیار خوبی برای پیشگیری از سرطان، سلامت قلب، تسکین درد قاعدگی، سلامت استخوان و چاق کردن صورت دارد.
مردم می توانند رازیانه را در سالاد یا به طرق دیگر استفاده کنند. رازیانه دارای بافت ترد و طعم ملایم شیرین است و آن را می توان به یک غذای خوش طعم خام یا پخته اضافه کنید. فرد می تواند تمام قسمت های گیاه رازیانه را بخورد یا از دانه ها به عنوان چاشنی استفاده کند.
هنگام خرید رازیانه از پیازهای خال دار یا کبود اجتناب کنید و به دنبال سفتی و رنگ سفید یا سبز کم رنگ باشید. ساقه ها باید سبز باشند و برگ ها باید صاف و به هم چسبیده باشند. یک گیاه رازیانه با جوانه های گل زیاد رسیده است.
رازیانه حدود ۴ روز در یخچال تازه می ماند. رازیانه را بلافاصله بعد از خرید میل کنید، زیرا طعم آن به مرورزمان از بین می رود. دانه های رازیانه خشک شده می توانند حدود ۶ ماه در یک ظرف در دار یا یک منطقه خشک و خنک مانند کابینت ادویه بمانند.
برای تهیه رازیانه ساقه های پیاز را در پایه ای که جوانه زده اند جدا کنید و پیاز را به صورت عمودی برش دهید. برگ ها، ساقه ها و پیاز رازیانه را به روش های مختلف آماده کنید.
از جمله از ساقه ها برای سوپ یا آبگوشت استفاده کنید.
برگها و ساقه ها را با پیاز تفت دهید تا یک غذای سریع و آسان تهیه شود مخلوط رازیانه برش خورده با انواع سبزی ها تازه مورد علاقه شما برای تهیه یک سالاد سبک و ترد پیاز رازیانه بوداده را به عنوان پیش غذا سرو کنید.
برخی ادویه جات،ترشیجات، گشنیز، رازیانه و آویشن ممکن است در برخی افراد واکنش های آلرژیک شدیدی ایجاد کنند. کسانی که به این ادویه ها حساسیت دارند نباید آنها را بخورند.
توجه داشته باشید مسدود کننده های بتا، یک بیماری قلبی و داروی ،اضطراب می توانند باعث افزایش سطح پتاسیم در خون شوند. هنگام مصرف مسدود کننده های بتا، غذاهای پتاسیم بالا مانند رازیانه را به میزان متعادل مصرف کنید. سطوح بالای پتاسیم در بدن می تواند خطری جدی برای افرادی با آسیب کلیوی یا کلیه هایی که به طور کامل کار نمی کنند ایجاد کند. کلیه های آسیب دیده ممکن است نتوانند پتاسیم اضافی را از خون فیلتر کنند و این می تواند کشنده باشد.
