نعناع گیاهی علفی و چند ساله است که اندام هوایی آن در زمستان خشک می شود، اما ریزوم ها و استولون ها باقی می مانند. نعناع ریشه و ریزوم زیادی دارد به همین دلیل به این گیاه هزارپا گفته می شود.
ساقه های نعناع چهارگوش و به علت داشتن رنگیزه آنتوسیانین به رنگ بنفش هستند. گل های نعناع بنفش روشن، صورتی، سفید، به صورت خوشه ای تشکیل می شوند دوام گل ها ساقه بسیار کم است و به شدت مورد توجه حشرات و زنبور عسل قرار می گیرند. بذرها ریز و سیاه رنگ که به تعداد زیاد در هرگل آذین تشکیل می شوند.
نام علمی :نعنا Mentha spp.
خانواده نعنا Lamiaceae
نام انگلیسی :نعنا Mint
اساطیر یونانی نعناع به عنوان گیاه مهمان نوازی شناخته می شود. نعناع که عموماً به پوندیا در هند معروف است، به طور گسترده در غذاهای خاور میانه ای، هندی، انگلیسی و آمریکایی به شکل چای، نوشیدنی، آب نبات، ژله، شربت، بستنی و غیره استفاده می شود.
برگ های نعناع حاوی بالاترین مقدار آنتی اکسیدان نسبت به سایر گیاهان موجود است. روغن نعناع شامل اسیدهای فنولیک, فیتوسترون، ساپونین ها، تریترپین ها، فلا نوئیدها، کاروتنوئید، آنتوسیانین ها و غیره است. روغن نعناع به طور گسترده برای مصارف مختلفی استفاده می شود این روغن امروزه بطور گسترده ای در اماده سازی خوراک، عطر ها و انواع مشکلات درمانی استفاده می شود.
نعناع گیاهی است که طبعی گرم و خشک دارد. این گیاه را می توانید به شکل های مختلف مانند عصاره، عرق گیاهی، دمنوش تازه و خشک شده مصرف کنید. مهمترین خواص نعنا که بیشتر افراد با آن آشنا هستند. تسکین علائم مشکلات گوارشی مانند نفخ، درد معده، روده، دل پیچه، اسهال و تهوع است. این گیاه را می توانید برای خوشبو کردن دهان پس از غذا خوردن نیز مصرف کنید.
برگ های نعناع نه تنها طعم خوبی را به غذاها اضافه می کنند و برای کسانی که آن را می خورند
نفس شان را تازه می کنند. بلکه برخی از مواد معدنی بسیار مهم را به مردم می دهند که به رشد بدن انسان کمک می کنند.
فسفر، آهن و کلسیم با ویتامین های C و A نعناع برای ترمیم و رشد سل ولهای پوست بسیار مهم هستند. این ویتامین ها و مواد معدنی همچنین بخش هایی از دیواره ای سلولی را در سیستم گردش خون شما ایجاد می کنند که برای حیات کاملاً مهم است. نعناع تازه محبوب تر از
همیشه است و مصرف آن به معنای داشتن بدن
سالم تر است. بنابراین غذاهایی را مصرف کنید که طعم نعناع را تکمیل کنند تا بیش ترین سود را به بدن شما برساند .
برگ های نعناع حاوی ترکیبات مختلفی هستند که می توانند به تسکین درد و مجاری گوارشی کمک کنند. این گیاه می تواند به جلوگیری از واکنش های ناشی از نفخ و واکنش های دردناک که گاهی ممکن است رخ دهد کمک کند. به ویژه برای افرادی صدق می کند که از انواع تغییرات دستگاه گوارش رنج می برند.
مهم ترین ماده شیمیایی نعناع، اسانس آن است. بیش از 1.5 (درصد که از 20 نوع ماده مختلف تشکیل شده است. مهم ترین اجزای اسانس منتول - (درصد) و منتون (40-10 )درصد است.
به علت وجود اسانس در پیکر رویشی، نعناع از بوی مطبوع و مزهای کم و بیش تند برخوردار است. برگ ها 2 تا 27 درصد و گل ها 4 تا 6 درصد اسانس دارند. ساقه های نعناع به طور معمول اسانس کمی دارند. مواد دیگری مانند فلاونوئید و اسید فنولیک هم در گیاه وجود
دارد.
انواع نعناع دارای اسانس هستند. در اسانس گونه piperita عمده ترین ماده منتول می باشد که به عنوان طعم دهنده و مقوی معده استفاده می شود.
این ماده از ضدعفونی کننده های خوب است و اثر آرام بخش در دردهای موضعی دارد. در طب سنتی از عرق نعناع به عنوان ضدنفخ و ضد عفونی کننده دستگاه گوارش استفاده می شود.
در داروسازی جدید افزون بر داروهایی که بر اساس مواد مؤثر نعناع ساخته می شوند، به عنوان طعم دهنده داروهای بد مزه نیز کاربرد
دارد.
عرق نعناع ضد نفخ است و می تواند باعث کاهش درد معده شود و برای بادشکن هم می تواند به خوبی استفاده شود و برای بعضی از دل درد ها، دل پیچه ها رفع سوءهاضمه و اینگونه بیماری ها فرآورده خوبی است. این گیاه برای کمک به هضم معده بسیار مفید است و افرادی که مشکل گوارشی دارند می توانند از عرق نعناع استفاده کنند. نعناع تازه چون دارای اسانس بیشتر است. مسلما خواص درمانی بیشتری هم دارد ولی حرارت دادن باعث کم شدن خاصیت آن می شود. از برگ های این گیاه برای خوشبو کردن ماست و دوغ نیز استفاده می شود که مفید است. دم کرده عرق نعناع هم برای تقویت معده و روده کاربرد دارد.
اگر عرق نعناع به صورت خوراکی وارد بدن شود تاثیری در از بین بردن بوی بد دهان ندارد. اما اگر کسی از اسانس نعناع به عنوان دهان شویه استفاده کند، حتما مفید است. این گیاه اثر ضد میکروب دارد؛ پس اگر عرق نعناع را به عنوان دهان شویه روزی چند بار استفاده کرده یا آدامس نعناع مصرف کنیم، خوب است. اما اینکه گیاه آن را بخوریم به نظر نمی آید که اثر خوب یا خاصی روی بوی بد دهان داشته باشد. نیم استکان عرق نعناع یا مثلا قرص نعناع مشکلی ایجاد نمی کند ولی اگر از نعناع زیاد استفاده شود سیستم گوارشی را تحریک می کند.
نعناع ماده ای به اسم منتول دارد که باعث احساس خنکی در دهان می شود. منتول اثر ضد درد خوبی دارد اما در عرق نعناع این ماده خیلی کم است؛ بنابراین اگر به دنبال اثر ضد دردی هستیم باید از منتول استفاده کنیم. پمادهای منتول دارای این خاصیت ضد درد بوده و برای دردهای استخوانی مفید است. نعناع موضعی به صورت پماد و کرم برای دردهای استخوانی استفاده می شود و برای دردهای گوارشی مثل دل درد می توانید عرق نعناع استفاده کنید. در ضمن افرادی که دائماخسته اند اگر مقداری نعناع میل کنند، حال عمومی بهتری خواهند یافت.
مصرف نعناع باعث تحریک و افزایش چربی سوزی در بدن شده و می تواند به کاهش وزن و لاغری کمک کند. همچنین تحقیقات نشان داده که روغن نعناع باعث کاهش اشتها می شود.
بر اساس مطالعات صورت گرفته در دانشگاه مریلند، مصرف چای نعناع باعث کاهش فشار خون شده و برای سلامت قلب و درمان بیماری های قلبی و عروقی مفید می باشد.
در واقع نعناع پتاسیم بالایی دارد. این خاصیت به کنترل فشار خون کمک میکند. بنابراین نعناع می تواند در کاهش فشار رگ ها و عروق خونی موثر باشد. در واقع در جلوگیری از برخی مشکلات قلبی مانند سکته و حمله قلبی نیز نقش دارد. به علاوه نعناع هیچ کلسترولی ندارد و به کنترل سطح کلسترول بدن کمک می کند. به علاوه خواص آرام بخشی منتول موجود در چای نعناع باعث کاهش تنش و استرس شده و به طور غیر مستقیم فشار خون را کنترل می کند.
نعناع حاوی مونوکلون طبیعی است که خلط آور طبیعی بوده و منتول موجود در آن برای درمان سرماخوردگی و گلو درد و اختلالات تنفسی مفید می باشد.
عطر و بوی قوی این گیاه در درمان اختلالات تنفسی ناشی از آسم و سرماخوردگی تاثیر مثبت داشته و سرفه مزمن را بهبود می بخشد.
نعناع باعث افزایش حافظه می شود. یک مطالعه نشان داده است که عصاره نعناع برای افزایش حافظه مفید است. این خاصیت به دلیل وجود آنتی اکسیدان در نعناع است. در نتیجه، مصرف منظم نعناع، به تقویت عملکرد مغز نیز کمک می کند. مصرف نعناع از بیماری آلزایمر نیز پیشگیری می کند.
نعناع یک درمان طبیعی گیاهی برای میگرن است که به علت دارا بودن خاصیت اتساع و انقباض عروق جریان خون بدن را کنترل می کند. همچنین خاصیت خنک کنندگی و ضدالتهابی نعناع باعث کاهش دمای بدن می شود که از عوامل موثر در تسکین سردرد و میگرن است.
چای نعناع برای دیابتی ها مفید است. ترکیبات فنولی و آنتی اکسیدان های موجود در نعناع به کنترل دیابت نوع ۲ کمک کرده و از بیماری های قلبی عروقی پیشگیری می کند.
زمانی که با سرمای شدیدی بیمار می شوید یکی از بدترین عواقب آن زمانی است که مجاری تنفسی شما با انواع مختلف التهاب مسدود می شود. این کار می تواند فعالیت های روزمره را مختل کند وحتی منجر به خواب وحشتناک شود .
اما یک راه عالی برای مبارزه با مشکلات تنفسی این است که قطعه بزرگی از نعناع را بخورید یا بجوید.
به خاطر ماهیت ضد التهاب برگ های نعناع به احتمال زیاد مناطق قرمز و متورم درون دستگاه
تنفسی شما در مدت کوتاهی با خوردن یک نعناع
تازه تسکین پیدا می کنند. یک راه عالی برای رسیدن به این مزایا اضافه کردن یک یا چند برگ نعناع تازه به چای تان است. مایع و بخارات داغ حاصل از دمنوش می تواند بسیار نافذ و موثر باشد.
زمانی که گلوی شما قرمز و تحریک می شود، ماهیچه های دور گردن و قفسه سینه ممکن است از عمل سرفه که با ناراحتی های اولیه و
التهاب در طول مری آورده شده اند, آسیب ببیند. احتمالاً متوجه شده اید که پس از یک روز کامل سرفه، گلو و سینه بسیار خسته و زخمی می شود. استفاده از برگ های نعناع در چتین شرایطی مفید است.
صدها سال پیش مردم فهمیدند که برگ های نعناع توانایی کاهش التهاب و همچنین توانایی آرام کردن فعالیت حرکتی در ماهیچه ها را دارند و این به نوبه خود به جلوگیری از التهاب ناشی از آن کمک خواهد کرد. امروزه گیاهان مانند نعناع با نوشیدنی های داغ مانند چای بسته بندی می شوند.و استفاده از این چای ها در زمان کرفتگی های ماهیچه های توصیه می شود .
روغن های موجود با ترکیب نعناع به طور گسترده ای برای مقاومت در برابر انتشار مواد شیمیایی خاص در بدن شناخته می شوند، که منجر به آلرژی فصلی و تب یونجه نیز می شود. نعناع بهتر است به شکل خام یا به شکل چای مصرف شود، تا از آلرژی ها محافظت کند. این مزایا همچنین برگ های نعناع را برای سرفه و دیگر مسائلی که با انقباضات شدید و ناگهانی عضلات ناحیه اطراف وقوع الرژی تشدید می شوند، بهتر می کند .
نعناع برای کار کردن موثر کبد شناخته شده است و نعناع به خاطر وجود مواد مغذی ضروری و خواصی چون آرامش بخشی و تسکین دهنده اش یک گیاه بسیار مفید برای افزایش قدرت کبد
است.
نعناع دارای خواص ضد خارش و ضد عفونی کنندگی است و مصرف نعناع این اطمینان را می دهد که پوست تان کاملاً تمیز شده است. به پیشگیری و درمان عفونت های پوستی کمک می کند. درمان و حذف زخم های ناشی از گزش حشرات مانند پشه زنبور عسل زنبور پشه و زنبور سرخ این بیماری التهابی است و از آن به عنوان یک ماده رایج در پماد های دافع استفاده می شود.
نعناع یک محرک طبیعی بسیار معطر است که باعث افزایش انرژی در بدن می شود و می تواند به صورت روغن یا تنفسی یا به صورت بخار به کار رود تا افسردگی و خستگی را بکاهد. ذهن را تحریک می کند به آن نیرو می بخشد و حالت و
بهره گیری جامع و کامل از توان مغزی را فراهم می کند .
نعناع به درمان و بهبود نوک پستان های ترک خورده و سندروم روده تحریک پذیر کمک می
کند. استفاده از روغن نعناع روی سینه مادر شیر مادر را به جریان پایدار بدون ایجاد آسیب به
پوست حساس و از بین بردن درد نوک پستان
کمک می کند.
تحقیقات نشان داده است که برخی آنزیم های فعال موجود در نعناع به توانایی پیش گیری و
درمان سرطان مجهز هستند. ترکیبات فراوان و قوی انتی اکسیدانی نعناع، ان را به گزینه ی مناسب دیگری برای از بین بردن خطر رادیکال های ازاد و عوامل اکسیدانی در بدن و جلوگیری از وقوع سرطان تبدیل کرده است .
خواص نعناع برای پوست نعناع خواص متعددی برای پوست دارد و می تواند در حفظ سلامت و زیبایی آن مفید باشد.
خواص ضد التهابی و ضدباکتری نعناع می تواند در کاهش التهابات پوستی و مبارزه با باکتری های مضر موجود در پوست کمک کند. استفاده از محصولات پوستی دارای نعناع به بهبود جوش ها، آکنه و التهابات پوستی کمک می کند.
تسکین اگزما و خارش پوستی خواص ضد التهابی و آرامش بخش نعناع می تواند در کاهش خارش و التهابات پوستی مانند اگزما ( eczema )، درماتیت ( dermatitis ) و پسوریازیس (Psoriasis) مفید باشد.
استفاده از محصولات دارای نعناع به تنظیم ترشحات چربی پوست و جلوگیری از بروز مسائل
مرتبط با چربی زیاد مانند جوش و سایر مشکلات
پوستی کمک کند.
استفاده از ماسک ها و محصولات پوستی دارای نعناع می تواند به ترمیم و آبرسانی پوست کاهش
لکه های پوستی کمک می کند .
- افراد مبتلا به رفلاکس معده از مصرف نعناع
خودداری کنند.
- در صورت ابتلا به سنگ صفرا قبل از مصرف نعناع با پزشک خود مشورت کنید.
- استفاده از روغن نعناع روی پوست صورت نوزادان و کودکان منجر به تشنج و خفگی می شود.
- مصرف چای و دمنوش نعناع در دوران بارداری باعث سقط جنين می شود و برای دوران شیردهی مضر است.
- زیاده روی در مصرف نعناع به دلیل منتول
موجود در آن برای بدن سمی است.
