ناخن ها یکی از بافت های خاص و متفاوت بدن انسان هستند که علاوه بر ضرورت بودن و سالم بودن شان بیشتر افراد توجه ویژه و خاص به سلامت و زیبایی آن دارند . آگاهی از بیماریهایی که باعث آسیب ناخن می شوند و نوع تغذیه ای که باعث سلامت و زیبایی ان می شود برای هر فردی جذاب است .
- بطور کلی ناخن سالم در یک ماه حدود ۳ میلی متر بلند می شود . ناخن های پا حدود ۱/۳ یا۱/۲ چنین رشدی دارند .
در فصل تابستان برای همه ی افراد و بطور کلی برای آقایان رشد بیشتری دیده می شود .
افراد با همان دستی که می نویسند ( راست یا چپ ) رشد بیشتری در ناخن های همان دست مشاهده می کنند . یعنی دست فعال تر رشد بیشتری هم دارد .
بطور کلی ناخن از پروتئینی به نام کراتین تشکیل شده است . این پروتئین در ساختار مو و پوست نیز وجود دارد . گاهی کمبود پروتئین باعث تغییر در بافت ناخن می شود . علاوه بر این ویتامین ها و املاح مختلفی نیز در بروز اختلالات ناخن موثر هستند بعضی از مشکلات ناخن هم در اثر بیماری می باشد . بهتر است ابتدا با انواع مشکلات ناخن آشنا شویم و بعد به بررسی موارد تغذیه ای موثر در این زمینه بپردازیم .
- ناخن های شیاردار : در بیشتر مواقع علت این شیارها ارثی می باشد . اما رماتیسم ، بیماری کلیوی و پیری هم می توانند باعث ایجاد این شیارها شوند .
- وجود حفره روی ناخن : این حفرات اکثرا در اثر ضربه ایجاد می شوند . گاهی هم در اثر خشکی و اگزما است .
- لکه های سفید : این لکه ها گرچه ظاهری نامناسب ایجاد می کنند ولی غالبا گذرا هستند . گاهی ضربه علت ایجاد این لکه ها هست و گاهی هم کمبود روی .
- قاشقی شدن ناخن : مهم ترین علت این شکل ناخن کمبود اهن است . گرچه کم کاری تیروئید هم این حالت را ایجاد می کند .
- شکاف در لبه های ناخن : علت ایجاد این شکاف ها فرو بردن انگشتان در آب داغ و کاهش مقومت ناخن است در اثر گرمای آی . مداومت به استفاده ار لاک پاک کن ها هم این حالت را ایجاد می کند .
- ترد و شکننده شدن ناخن ها :
گاهی استفاده ی زیاد از آب داغ و ایجاد اختلال در جریان خون باعث این حالت می شود .
دیگر علل این مشکل کمبود ویتامین های A , C , B6 و نیاسین . کمبود آهن و کلسیم و کم کاری بدن و یا کاهش قابل ملاحظه آب بدن می باشد .
- ناخن زرد رنگ نشانه ی ابتلا به دیابت است و خونرسانی عروق انگشتان در اثر قند بدرستی انجام نمی گیرد .
- زمانی که بستر ناخن قرمز است و ناخن قرمز دیده می شود ، علامت بیماری قلبی است .
- زمانی که نیمی از ناخن صورتی و نیمی سفید است نشانه ی بیماری کلیوی است .
- زرد شدن ، کاهش رشد و افزایش ضخامت ناخن در اثر بیماری ریوی می باشد .
- ناخن های سفید با حاشیه ی قرمز کمرنگ نشانه ی بیماری کبدی است .
۱. بیوتین : بیوتین یکی از اعصای خانواده ی ویتامین B می باشد . تاثیر این ویتامین در رشد و سلامت ناخن بعلت نیار به بیوتین برای رشد سلول های سالم و از جهت دیگر نقش آن در پروتئین سازی است . ناخن دادای بخش پروتئینی کراتین است که بیوتین در ساخت ان اثر دارد .
منابع قابل دسترس بیوتین : زرده ی تخم مرغ ، لبنیات ، مخمر ، آووکادو ، سیب زمینی شیرین ، آجیل ، دانه ها و حتی گل کلم است .
۲ . آهن : وجود آهن برای یک خونرسانی درست و کارا توسط گلبول های قرمز ضروری است . در ص رتی که اکسیژن به مقدار کافی به ناخن ها برسد ظاهر و رنگ زیبایی خواهد داشت و از بیرنگ و قاشقی شدن ناخن ها جلوگیری می کند .
منابع آهن غیر از منابع گوشتی از طریق مصرف انگور ، شیره ی انگور ، زیتون ، انجیر و جوانه ی شبدر قابل تامین است .
۳ . فولات و B12 :
هر دوی این ویتامین از خانواده ی بزرگ ویتامین های B نقش مهمی در بلوغ و تشکیل گلبول قرمز سالم و فعال دارند . بنابراین هر بافت فعال و در حال تقسیمی برای فعالیت درست و مناسب خود به این دو ویتامین نیاز دارد .
منابع B12 فقط حییوانی است ولی فولات از طریق سبزیجات تیره رنگ ، لوبیا ، مرکبات ، عرس ، اجیل و دانه ها قابل دسترس است .
۴ . ویتامین C : ویتامین C برای فعالیت و سلامت هر بافتی که دارای پروتئین است ضروری است . بدون ویتامین C پروتئین کافی برای فعالیت مناسب بافت ساخته نخواهد شد . در بافتی مانند ناخن باعث شکنندگی و کاهش مقاومت و استحکام بافت می شود .
منابع قابل دسترس ویتامین C شامل : مرکبات ، فلفل دلمه ، گوجه فرنگی ، کیوی و ... می باشد .
۵ . اسیدهای چرب ضروری : وجود اسید های چرب امگا ۳ برای فعالیت طبیعی غشای سلولی مهم است . در اینصورت بافت ناخن براق ، سالم و دادای انعطاف کافی خواهد بود .
منابع امگا ۳ ماهی های چرب مانند سالمون ، تخم مرغ ، سویا و دانه های روغنی قابل دسترس است .
۶ . پروتئین : پیشتر بیان شد که ناخن ها دارای بافت پروتئینی به نام کراتین هستند . اما در واقع قسمتی از ناخن که ما می بینیم کراتین مرده است . از قسمتی که ناخن رشد می کند کراتین تازه ساخته می شود . و رشد مناسب ناخن با استحکام و ظاهر مناسب رخ می دهد .
پروتئین در انواع عذاهای گوشتی ، حبوبات ، تخم مرغ ، دانه ها قابل دسترس است .
۷ . روی یا زینک : زینک برای بافت هایی که دایما در حال تقسیم و فعال هستند ضروری نی باشد . بنابراین ناخن یک بافت نیازمند روی است . اما چگونه و از چه منابعی تامین شود ؟
پروتئین های حیوانی ، سویا ، لوبیا ، بادام و بادام هندی از منابع غنی روی هستند .
۸. منیزیم : این ماده ی معدنی عامل دیگری برای سنتز پروتئین کافی برای رشد ناخن است . یک بافت سالم و مستحکم استخوان حتما به منابع منیزیم نیاز دارد . منیزیم از منابع زیر قابل دسترس است : انواع سبزیجات با برگ سبز و لوبیا.
قابل ذکر است که خیلی اوقات رگه های قابل مشاهده در پشت ناخن در اثر کمبود روی است .
