یکی از مشکلاتی که بسیاری از نوجوانان با آن دست و پنجه نرم می کنند ، جوش یا آکنه های روی پوست به ویژه روی صورت است . همچنین برخی افراد بالغ نیز به دلیل مشکلات هورمونی دچار آکنه می شوند . آکنه هم نمای ظاهر بدی به پوست می دهد و هم ممکن است جای آن باقی بماند و به مرور پوست را تیره کند . به همین دلیل این افراد به سرعت به دکتر مراجعه می کنند و انواع داروها را برای درمان جوش های خود مصرف می کنند . اما مشکل اینجاست با قطع داروها جوش ها مجدد بازمی گردند . باید بگوییم غذا برای درمان جوش بسیار موثرتر از دیگر روش های درمان است . اولین قدم ، عمل به یک رژیم غذایی ضدجوش است . حتی اگر نیاز
به درمان دارویی داشته باشید ، باز هم باید به نوع تغذیه خود توجه کنید تا داروها اثر کنند . در این مقاله به بررسی جوش صورت و عوامل تغذیه ای موثر در بروز و درمان می پردازیم .
امروزه تاثیر مستقیم مواد غذایی بر انواع آکنه و جوشه ای پوستی مشخص شده است . در واقع هر آنچه می خورید بر روی همه ی انواع جوشی که در نواحی مختلف صورت پیدا می شود اثر گذار است . دانستن این نکته خبر خوبی است و نشان می دهد که تغییرات مثبت در رژیم غذایی و تغذیه چه طور می تواند بر بهبود یا عود جوش های صورت موثر باشد .
در دوران بلوغ و تغییرات هورمونی یا در زمان هایی مانند دوران قاعدگی که بالانس هورمون ها بر هم می خورد به دلیل مسدود شدن چربی تشکیل شده در لایه های زیرین پوست ، آکنه ایجاد می شود . آکنه در بخش های مختلف پوست صورت و بدن مانند روی صورت ، گردن ، کمر و پشت ظاهر می شود و گاهی هم می تواند بسیار دردناک باشد.
آکنه نوعی بیماری یا مشکل پوستی است . این بیماری ممکن است سبب ایجاد چندین نوع برآمدگی روی سطح پوست شود. این برآمدگی ها ممکن است در هرجایی از بدن ایجاد شوند . اما چهار ناحیه از بدن شامل : صورت ، گردن ، پشت و شانه ها بیشتر مستعد جوش هستند .
در اغلب اوقات آکنه ها به دلیل تغییرات هورمونی در بدن به وجود می آیند . از این رو ، این بیماری بیشتر در دوره بلوغ و نوجوانی ظاهر می شود .
آکنه از نظر جسمانی خطر شدیدی را به دنبال نخواهد داشت اما این بیماری با از بین بردن زیبایی بر روان انسان تأثیر می گذارد . این بیماری ممکن است موجب افزایش خطر ابتلا به اضطراب ، افسردگی ، فوبیای اجتماعی و اعتماد به نفس پایین شود .
دو نوع اصلی آکنه وجود دارد
● جوش سر سفید :
این نوع جوش ها برجستگی های سفت و سفید رنگی هستند که معمولاً به عنوان جوش شناخته می شوند و زمانی به وجود می آیند که منافذ پوست مسدود شده اما سطح آن بسته است.
●جوش سرسیاه :
این نوع جوش به صورت لکه های تیره ریز روی سطح پوست ظاهر می شود و زمانی ایجاد می شود که منافذ پوست مسدود شده ولی سطح آن باز است .
آکنه انواع دیگری نیز دارد که پاسچول و پاپول
دو نوع دیگر آن هستند .
● جوش پاسچول :
جوشی با پایه قرمز و مرکز زرد یا سفید که اگر دست زده شود، جایش می ماند .
● جوش پاپول :
این جوش به صورت برآمدگی های قرمز رنگ است و با فشار دادن یا ترکاندنش ، جای آن روی پوست می ماند.
هرکسی بسته به شدت آکنه خود ممکن است راههای متفاوتی را برای مقابله با آکنه انتخاب می کنند از جمله : رها کردن آنها به حال خودشان تا خود به خود از بین بروند ، روی آوردن به درمان های بدون نسخه یا در موارد شدید تر مراجعه به پزشک .
می توانید از انواع داروهای بدون نسخه و نسخه ای موجود استفاده کنید.
پزشک می تواند بسته به شدت علائم، توصیه های لازم در مورد یک دوره درمانی مناسب را بدهد . برای آکنه شدید ، پزشک ممکن است فرد را به یک متخصص پوست ارجاع دهد .
با این حال یک سری نکات را اگر در برنامه ی روزانه ی خود رعایت کنید ، می تواند در بهبود جوش ها موثر باشد . خلاصه ای از لین نکات شامل :
- شستن پوست و صورت دو بار در روز ، بعد ازهر بار تعریق یا ورزش
-شستن مرتب موها به خصوص موهای چرب با شامپو
- استفاده از محصولات ملایم و فاقد چربی از جمله محصولات مراقبت از پوست و لوازم آرایشی
- اجتناب از کندن ، خاراندن یا دست زدن به جوش ها
- اجتناب از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب
- کنترل استرس ؛ بنا به گفته آکادمی پوست شناسی آمریکا فرد باید رابطه بین استرس و آکنه را نیز در نظر بگیرد . استرس باعث افزایش ترشح هورمونی به نام آندروژن می شود که غدد چربی پوست را تحریک می کند . این امر باعث ترشح چربی بیشتر شده و می تواند موجب بروز آکنه شود.
آکنه همچنین می تواند عزت نفس فرد را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به افسردگی به خصوص در نوجوانان و جوانان شود .
تنظیم یک رژیم غذایی ضد آکنه و دانستن این که کدام غذاها را مصرف کنید و از کدام غذاها اجتناب کنید ، دشوار است . زیرا واکنش بدن افراد مختلف نسبت به دریافت مواد غذایی یکسان ، متفاوت است .
داشتن دفتر غذایی می تواند به فرد کمک کند تا غذاهایی را که باعث ایجاد یا بدتر شدن آکنه می شوند شناسایی کند . می توانید هر وعده ی غذایی و میان وعده ای را که مصرف می کنید ثبت کرده و نوع و شدت علائم آکنه را که هر روز ایجاد می شود را یادداشت کنید.
فرد باید این کار را برای چند هفته یا بیشتر انجام دهد و دفتر غذایی خود را به پزشک یا متخصص پوست نشان دهد. پزشک می تواند با یافتن ارتباط بین زمان بروز جوش ها و زمان درج آن در دفترچه ی غذایی کمک کند. آنها همچنین می توانند توصیه های مناسبی در مورد تغییرات رژیم غذایی دهند . هنگام تغییر رژیم غذایی مهم است که صبور باشید .
به گفته آکادمی پوست آمریکا ، تاثیر تغییر رژیم غذایی بر پوست ممکن است تا ۱۲ هفته طول بکشد .
یکی از مواردی که تأثیر بسیاری بر سلامت پوست دارد، رژیم غذایی است . بعضی از غذاها قند خون را سریع تر از سایر غذاها افزایش می دهند . زمانی که میزان قند خون به سرعت بالا می رود بدن IGF-1 فاکتور رشد شبه انسولین را ترشح می کند .
این فاکتور نوعی هورمون است که کنترل اثرات رشد را برعهده دارد . افزایش این هورمون در خون , سبب می شود که غدد چربی سبوم بیشتری تولید می کنند و احتمال ایجاد جوش و اکنه را بالا می برند .
جوش های صورت انواع مختلفی داشته و به دلایل متفاوتی ایجاد می شوند یکی از عواملی که می تواند روی پوست شما تأثیر بگذارد رژیم غذایی است . تحقیقات زیادی ارتباط مستقیم بین سبک تغذیه و جوش های پوستی را ثابت کرده اند .
اما آیا می دانید دقیقاً كدام مواد غذایی پوست شما را مستعد جوش و آکنه می کند ؟
● غذایی دارای گلیسمی بالا :
برخی غذاها مانند برنج سفید ، ماکارونی ، نان و شکر قند خون شما را خیلی سریع بالا می برند . وقتی قند خون شما به سرعت افزایش می یابد ، بدن هورمونی به نام انسولین ترشح می کند . وجود انسولین اضافی در خون می تواند باعث شود غدد چربی شما ، چربی بیشتری تولید کرده و جوش های ریز و درشتی بر روی پوست ایجاد شود . اینگونه مواد غذایی دارای گلیسمی بالا هستند .
هر فرد میتواند بارگلایسمی را با استفاده
از این فرمول محاسبه کند :
بار گلیسمی شاخص گلایسمی × مقدار کربوهیدرات در هر وعده بر حسب گرم : ۱۰۰ چندین فهرست آنلاین از GI شاخص گلیسمی غذاهای مختلف وجود دارد به عنوان یک قانون بسیار کلی غذاهای فرآوری شده دارای GI و GL بالاتری هستند . طبق گفته انجمن دیابت آمریکا ( ADA ) موارد زیر نمونه هایی از غذاهایی با شاخص گلیسمی بالا هستند :
• نان ها به ویژه نان سفید و نان شیرینی
• قند و شکر
• برنج سفید
• شیرینی های شیرین غلات صبحانه مانند
کورن فلکس و آنهایی که با دانه های ذرت یا
برنج پف کرده تهیه شده اند .
• غلات فوری ، مانند بلغور جو دوسر
، برخی از میوه ها و سبزیجات از جمله خربزه
آناناس ، کدو تنبل و سیب زمینی
• ماکارونی
• میان وعده مانند چوب شور کیک برنجی و
ذرت بوداده
•محصولات لبنی شامل شیر ، پنیر ، بستنی و
ماست
• شکلات
خوردن شکلات همچنین ممکن است علائم آکنه را بدتر کند . این اثر احتمالاً نتيجه وجود قند بالا شکلات است . با این حال ، نتایج مطالعه ای نشان داد که ممکن است شکلات شیرین نشده ای که حاوی ۱۰۰ درصد کاکائو است علائم را در مردان جوان با سابقه آکنه بدتر کند .
● لبنيات :
دسته دیگری از مواد غذایی که پتانسیل بالایی در ایجاد جوش صورت دارند ، انواع محصولات شیر است. مصرف بیش از اندازه محصولات شیر به خصوص در نوجوانان عامل بروز جوش است . تحقیقات نشان داده است که نوجوانانی که به طور مداوم از محصولات لبنی استفاده می کنند ، ۴ برابر بیشتر از دیگران مستعد جوش و آکنه هستند .
● فست فود :
انواع فست فود و تغذیه سبک غربی که حاوی چربی های اشباع شده و غلات فرآوری شده هستند ، به طور محسوس بر روی سلامت پوست اثر می گذارند . همبرگر ، ناگت ، هات داگ ، سیب زمینی سرخ شده ، نوشابه و شیک ها پایه اصلی یک رژیم سبک غربی است که احتمال بروز آکنه را افزایش می دهند . یک بررسی روی بیش از ۵ هزار نوجوان و جوان چینی نشان داد که رژیم های غذایی پرچرب با ۴۳ درصد افزایش خطر ابتلا به آکنه مرتبط است . مصرف منظم فست فود این خطر را تا ۱۷ درصد افزایش می دهد .
● پودر پروتئین آب پنیر :
این محصول سرشار از آمینو اسیدی است که به رشد و تقسیم سلولی در پوست سرعت می بخشد . این وضعیت نوعی اختلال محسوب می شود که شرایط را برای ایجاد جوش فراهم می کند . همچنین سطح انسولین بدن با مصرف این محصول بیشتر شده و آکنه ها نیز بیشتر می شوند .
●مواد غذایی حساسیت زا :
گاهی حساسیت شما به یک ماده غذایی به عاملی برای بروز جوش و آکنه صورت تبدیل می شود . در واقع سیستم ایمنی شما با این گونه مواد مانند دشمن برخورد کرده و با ایجاد ضایعات پوستی به حمله این دشمن واکنش نشان می دهد .
•چربی های ترانس :
این نوع غذاها تولید هورمون هایی را که باعث ایجاد و ترشح چربی اضافی توسط غدد چربی می شوند را تحریک می کنند .
علاوه براین محققان دریافته اند که رژیم غذایی غربی التهاب بیشتری را به دنبال دارد و این التهاب نیز ممکن است باعث افزایش جوش ها شوند.
همانطور که تغذیه نامناسب بر روی سلامت پوست شما تأثیر می گذارد ، بعضی مواد غذایی می تواند در پیشگیری از جوش صورت یا بهبود این وضعیت به شما کمک کند . نقش تغذیه در جوش صورت به اندازه ای است که به هیچ عنوان نمی توان از آن چشم پوشی کرد . شاید خودتان هم متوجه شده باشید که به محض مصرف بیش از حد بعضی از مواد غذایی جوش های ریز و درشتی بر روی صورتتان ظاهر می.شود خبر خوب اینکه شما با به دست آوردن اطلاعات دقیق در این زمینه می توانید به راحتی از بروز جوش صورت ناشی از تغذیه بد پیشگیری کرده و یا حتى جوش های موجود را درمان کنید .
از جمله این مواد غذایی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
• موادغذایی با گلیسمی پایین :
اینگونه محصولات غذایی از تولید چربی زیاد در پوست و ایجاد انواع جوش و آکنه پیشگیری می کنند. ، میوه ها و سبزیجات فرآوری نشده از این محصولات است . مصرف منظم اینگونه محصولات غذایی از تولید چربی زیاد در پوست و ایجاد انواع جوش و آکنه پیشگیری می کنند .
حبوبات کامل ، میوه ها و سبزیجات فرآوری نشده از جمله این محصولات است . مصرف منظم اینگونه محصولات علاوه بر ،پیشگیری در درمان عارضه های پوستی نیز نقش دارند .
در مطالعه ای که نتایج آن توسط محققان درمجله American Academy of Dermato logy منتشر شده است ، مشخص شد که پیروی از یک رژیم غذایی با گلیسمی کم و پروتئین بالا به مدت ۱۲ هفته می تواند باعث بهبود آکنه در مردان و همچنین کاهش وزن شود .
●موادغذایی ضدالتهاب :
روی ویتامین E و آنتی اکسیدان ها از عناصر ضد جوش محسوب می شوند . این محصولات با خواص ضد التهابی خود از ایجاد جوش صورت جلوگیری کرده و برای این وضعیت اثرات درمانی دارد .
• محصولات حاوی روی :
مطالعات فراوانی رابطه بین سطح روی در خون و آکنه را ثابت کرده است . این مطالعات نشان می دهد که رژیم غذایی حاوی روی کافی با تنظیم متابولیسم و سطوح هورمونی جوش و آکنه را برطرف می کند . تحقیقات نشان می دهد که تنها ده هفته پس از دریافت منظم و کافی روی ، جوش های صورت و گردن درمان شده و کیفیت پوست به طور محسوس ارتقاء می یابد . دانه کدو تنبل ، بادام هندی و غذاهای دریایی مانند صدف و خرچنگ از جمله این محصولات است . در ضمن محققان مصرف روزانه ۴۰ میلی گرم روی را برای افراد مستعد آکنه توصیه می کنند .
مواد غذایی غنی از روی مانند انواع صدف و خرچنگ ، کدو تنبل ، گوشت گاو ، گوشت بوقلمون ، كينوا و عدس شامل بیشترین میزان روی هستند و بهتر است برای گرفتن نتیجه بهتر این مواد را در لیست غذاهای هفتگی خودتان بگنجانید . دلیل این امر با بررسی سطح روی موجود در خون افراد دارای آکنه شدید در مقایسه با افراد بدون آکنه به دست آمده است .
به دلیل اینکه روی جزو فلزهای مهم و موثر در بهبود وضعیت پوست افزایش متابولیسم و تنظیم سطح هورمون هاست ، می تواند از بروز آکنه در افراد مستعد جلوگیری کند و مقدار آن را کاهش دهد . پیشنهاد محققان در این زمینه آزمایش میزان zinc دقیق در خون افرادی است که دارای آکنه های شدید هستند .
•محصولات غذایی حاوی امگا ۳ :
امگا ۳ نوعی چربی است که در برخی منابع پروتئینی گیاهی و حیوانی مانند ماهی و تخم مرغ وجود دارد . امگا ۳ نوعی آنتی اکسیدان قدرتمند محسوب می شود . آنتی اکسیدان ها عناصر شیمیایی هستند که سموم بدن را دفع می کنند. این عناصر همچنین عامل کاهش التهاب محسوب شده و از این طریق نیز در رفع جوش نقش دارند .
غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ شامل :
- ماهی ها مانند خال مخالی قزل آلا و ساردین
- تخم مرغ محلی
- سویا و محصولات سویا ، مانند توفو
- اسفناج و کلم پیچ
- لوبیای چشم بلبلی سفید
- آجیل مانند گردو و بادام
- گوشت گاو تغذیه شده با علف
- بذر کتان دانه خردل و برنج وحشی
اگرچه مطالعات بیشتری مورد نیاز است ، اما شواهد محدودی نشان می دهد که غذاهای غنی از آنتی اکسیدان و فیبر رژیمی نیز ممکن است به مبارزه با آکنه کمک کند .
•چای سبز
این نوع چای حاوی پلی فنول است . پلی فنول علاوه بر کاهش التهاب در تنظیم سبوم یا همان چربی پوست نیز نقش دارد . بنابراین مصرف منظم این محصول به پیشگیری از ایجاد جوش های پوستی کمک می کند .
• زرد چوبه:
زردچوبه حساسیت به انسولین را بهبود بخشیده و سطح قند خون را در حالت ایده آل نگه می دارد . به علاوه این ماده غذایی اجازه رشد باکتری عامل آکنه را نمی دهد .
•رژیم غذایی مدیترانه ای :
این سبک از تغذیه سرشار از میوه سبزیجات ، غلات کامل ماهی و روغن زیتون است . وجود چربی های غیر اشباع در این رژیم غذایی عاملی برای حفظ سلامت پوست محسوب می شود .
• رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزی :
انوع میوه ها ، بری ها و سبزیجات زرد و نارنجی مانند هویج ، زردآلو و سیب زمینی شیرین ، اسفناج و سایر سبزیجات برگ سبز برنج قهوه ای یا گندم کامل ، نخود و عدس ، ماهی خال مخالی و انواع دیگر ماهی های چرب .
• رژیم های غذایی به سبک پارینه سنگی :
رژیم های افراد در دوره پارینه سنگی ؛ غنی از گوشت بدون چربی ، میوه ها سبزیجات و آجیل ها و غلات کم ، لبنیات و حبوبات هستند . این مواد با کاهش سطح قند خون و انسولین در ارتباط بوده اند .
• کلم پیچ :
کلم پیچ از دیگر اعضای خانواده کلم پیشی گرفته است ، زیرا کم کالری بوده و فیبر بالایی دارد . این ماده غذایی عالی ، مجموعه ای از مغذی ترین مواد شامل:
-ویتامین های A ، B ، C و K
- منگنز
-کلسیم
- مس
- پتاسیم
و منیزیم است .
آنتی اکسیدان ها ، ویتامین ها و مواد معدنی
موجود در کلم پیچ باعث کاهش اختلال رنگدانه ها می شود زیرا این اختلال عامل اصلی تیرگی یا تغییر رنگ پوست ما است.
ویتامین C همچنین با افزایش تشکیل کلاژن باعث از بین رفتن سلول های مرده پوست و جایگزینی آنها با سلول های جدید شده و به ترمیم هر چه سریع تر جای جوش کمک می کند .
می توانید یک فنجان کلم پیچ را به میان وعده ی خود اضافه کنید یا آن را تفت داده و به عنوان یک غذای جانبی کنار ناهار یا شام سرو کنید .
• لیمو ترش :
آب لیموی تازه به عنوان یک منبسط کننده طبیعی عمل می کند به همین دلیل است که تاثیر زیادی در سفت کردن پوست افتاده و محو شدن لک ها دارد با این حال ، استفاده از آن به عنوان یک درمان موضعی توصیه نمی شود.
آب لیمو به صورت مستقیم بیش از حد اسیدی است و می تواند به سد پوست آسیب برساند و باعث روشن یا تیره شدن بیش از حد پوست پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید شود .
اما هنگامی که لیمو درون یک سرم آب ، روی سالاد یا بخشی از رژیم غذایی قرار گیرد ، می تواند تا حدودی به عنوان جادوی پوست شناخته شود . البته تا زمانی که از پوست آن هم استفاده کنید .
مطالعه ای در سال ۲۰۱۴ بیان می کند که فلاونوئیدهای ترکیباتی که به طور طبیعی در میوه ها و سبزیجات وجود دارند ، در پوست مرکبات اثرات محافظتی و ضد سرطانی دارند .
لیمو به افزایش تشکیل کلاژن ، جلوگیری از ایجاد رادیکال های آزاد و از بین بردن تیرگی های جای آکنه کمک می کند.
می توانید لیموی تازه را در یک فنجان آب گرم بچکانید و هر روز صبح به صورت ناشتا بنوشید تا پوستی درخشان داشته باشید .
• کدو تنبل :
کدو تنبل سرشار از آنزیم های مفید ، روی و اسیدهای آلفا هیدروکسی است یک لایه بردار طبیعی است و در برخی موادغذایی وجود دارد . که میتواند پوست را نرم کرده و باعث تعادل سطح pH پوست شود .
اسیدهای آلفا هیدروکسی یک لایه بردار طبیعی اسا که در برخی مواد غذایی وجود دارد، که می تواند پوست را نرم کرده و باعث تعادل سطح pH پوست شود .
به همین دلیل است که آن را در بسیاری از ماسک ها و محصولات لایه بردار نیز پیدا می کنید. اما دانه های کدوتنبل سرشار از فیبر و روی بوده و فواید زیادی دارد. روی به تنظیم میزان ترشح چربی پوست کمک می کند .
برای فصل پاییزی می توانید پوره کدو تنبل را در کمی روغن تفت دهید و با کمی ابلیمو و روغن زیتون میل کنید . یا به سادگی دانه های آن را به همراه کمی روغن و نمک تفت دهید .
• توت ها :
توت فرنگی ، گیلاس ، تمشک ، زغال اخته وتوت سفید شامل دسته ی توت ها هستند . این میوه ها سرشار از ویتامین C و آنتی اکسیدان هایی هستند که در فلفل دلمه ای ، کیوی و کلم بروکلی نیز یافت می شود .
وجود ویتامین C در گردش خون سلاحی قدرتمند در برابر لکه های پوستی است . آنتی اکسیدان های موجود در انواع توت ها نیز مانند یک حمله ترکیبی در برابر این نقاط تیره عمل می کنند و در وهله اول از تشکیل آنها جلوگیری می کنند .
از دیگر خواص توت ها می توان به بهبود سلامت مغز کاهش کلسترول خون ، تنظیم سطح قند خون ، حرکات منظم روده ، کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و دیابت اشاره کرد .
توت ها به تنهایی یک میان وعده خوشمزه هستند و می توان از آنها به عنوان افزودنی های رنگارنگ برای دسرها و تزیینات سالاد استفاده کرد .
اگر به دنبال میوه هایی با خواص بالا هستید روزانه هشت عدد توت فرنگی متوسط یا ۲۱ عدد گیلاس مصرف کنید تا به هدف روزانه تان برسید .
• حبوبات :
نخود ، لوبیا چشم بلبلی ، عدس و بادام زمینی جزو این دسته هستند. اما این حبوبات چه وجه مشترکی دارند ؟ این حبوبات دارای گلیسمی پایینی هستند. بنابراین با تنظیم سطح قند خون و کاهش آکنه مرتبط هستند .
غذاهایی با گلیسمی ،بالا از جمله شکلات، غلات صبحانه، نان شیرینی و برنج سفید ممکن است باعث افزایش قند خون شوند.
تحقیقات نشان می دهد که این امر نه تنها منجر به دیابت نوع ۲، حمله قلبی و سکته می شود، بلکه ممکن است روی پوست نیز تاثیر بگذارد.
می توانید این حبوبات را به سوپ ها و خورش ها اضافه کنید یا برای داشتن یک وعده ی غذایی غنی از مواد مغذی مقداری از آن را روی سالاد خود بریزید .
