در مقاله ی قبلی مطالبی در مورد ابتلا به بیماری قلبی و راهکار های تغذیه ای جهت پیشگیری از ابتلا به مشکلات قلبی در ماه رمضان و چندین توصیه جهت رژیم مناسب رمضان برای این بیماران پرداختیم . در این مقاله به بررسی سایر مطالب در این زمینه می پردازیم .
بیماری های قلبی و توصیه های غذایی مربوط به ان :
تمام مواد غذایی ذکر شده که برای حفظ سلامت قلب مفید هستند ، در دستورات غذایی بیماران قلبی نیز کاربرد دارند . اما با توجه به نوع بیماری ، طبیعت ان و مزاج بیمار ، فراورده های غذایی متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرند . بیماران قبل از شروع ماه رمضان باید به پزشک مراجعه کرده و با توجه به نوع بیماری خود لز دستورات غذایی زیر استفاده کنند :
۱ . گاهی به دنبال گرسنگی و نخوردن غذای کافی و مناسب به مدت چند روز ، خون خوبی در بدن تولید نمی شود و بدن هم به دنبال آن ضعیف می شود و قوای ان به تحلیل می رود . در اینجا باید از مواد غذایی که قلب و قوای ان را تقویت نی کنند ، استفاده کرد مانند : ابگوشت ، زرده ی تخم‌مرغ عسلی ، سیب ، به ، گلابی ، ریحان ، نعناع ، گلاب ، پسته و زعفران
- حلوای سیب یا به که مقوی قلب ، معده ، کبد ، مولد خون صالح و معتدل الکیفیت است .
- شربت زعفران که مفید برای امراض قلبی و بی حالی و سستی بدن است .
- شربت آناناس مقوی و مفرح قلب : اب اناناس ، گلاب ، بیدمشک هر کدام یک هشتم آب اناناس ، شکر نصف آب اناناس ، همه را با هم روی شعله ی ملایم به قوام بیاورید .
- سوپ مخصوص برای بیماران قلبی ، یک استکان جو ، یک استکان برنج ، یک بشقاب جعفری خرد شده ، کمی گشنیز . همه را با اب پخته تا له شود . سپس کدوی سبز تکه شده ، زعفران ، نمک ، روغن زیتون اضافه شود .
- هویج ، شلغم و چغندر را رنده کرده ، مقداری پودر نبات روی ان ها پاشیده و بگذارید از شب تا صبح بماند آبی که در ظرف جمع می شود ، برای تقویت قلب و تپش ناشی از آن بسیار مفید است .
- هویج را پخته ، پوست و مغز سفت وسط ان را برداشته در ظرف چینی ریخته از شب تا صبح بماند . صبح با گلاب کمی عرق بیدمشک مخلوط کرده ، پودر قند روی ان پاشیده و میل شود .
- اویزان کردن مروارید و یاقوت روی قلب موجب فرح قلب است .
- نگاه کردن به مروارید و گل ختمی مفید است .
- دیدن گل ختمی که چیده نشده باشد ، مفرح قلب و نشاط اور است .
۲ . گاهی به دنبال خوردن غذاهایی که خون نامناسب و غلیظ در بدن تولید می کنند ، در عروق قلبی گرفتگی ایجاد می شود . برای رفع گرفتگی و انیداد عروق قلب و تیز درمان فشار خون دستورات زیر توصیه می شود :
- ۳۰ حبه سیر پوست گرفته را با ۵ عدد لینو ترش تازه با پوست که چند برش روی پوست ان زده شده در مخلوط کن ریخته تا خمیر شود . خمیر بدست امده را با یک لیتر اب روی شعله ی بسیار کم به جوش رسانده ، شعله را خاموش کنید تا سرد شود سپس ان را صاف نموده و در یخچال نگهداری کنید . صبح ناشتا ۵۰ سی سی یا یک استکان تا جهل روز مصرف شود . تکرار دوره هر شش ماه تا یک سال توصیه می شود . از دیدگاه طب سنتی سیر رقیق کننده ی خون و از بین برنده ی مواد زاید و غلیظ است . لیمو ترش نیز فرو نشانندا ی التهاب و پاک کننده ی مواد نا مناسب و زاید است . در مطالعه ای که در سال ۲۰۱۳ در استرالیا انجام شد ، تاثیر سیر در کاهش فشار خون به اثبات رسیده است .
۳ . سوء مزاج گرم قلب : بیماری که در ان غلبه ی گرمی بر قلب وجود دارد و از علائم ان ، نبض تند ، بی قراری ، تشنگی و احتیاج به تنفس در هوای سرد است :
- بو علی سینا می گوید درمان این بیماری خوردن رب میوه ها ،مخصوصا رب سیب و به است . استفاده از شربت سیب ، شربت انار ، شربت به ، شربت نارنج ، شربت لیمو و شربت بالنگ معمولی با گلاب و شکر و مصرف زرشک و ابغوره مفید است . زرشک و ابغوره تشنگی را تسکین داده و بر طرف کننده ی علائم بیماری گرم قلب هستند . در مطالعات جدید اثرات ضد فشار خون و گشاد کننده ی عروق زرشک به اثبات رسیده است به علاوه زرشک از اسیب ایسکمی - رپرفیوژن میوکارد جلوگیری می کند .
در طب جدید مصرف انار تاثیر زیادی بر عروق دارد . انار محل ضایعات اترواسکلروتیک را کوچک کرده و ضخامت انتیما - مدیا را در عروق بیماران قلبی تحت درمان دارویی را کاهش می دهد . انار باعث کاهش فشار خون سیستولیک نی شود . مصرف مرکبات از تاثیر منفی استرس های اکسیداتیو بر عضله های قلبی جلوگیری می کند . مصرف موارد زیر توصیه می شود :
- برنج با مرغ که با ابلیمو یا ابغوره و زرشک طعم دار شده باشد .
- سوپ جوجه با اب انار یا ابغوره یا ابلیمو
- اش جو
- فرنی با شیر بز
- ماست محلی گاوی با سیاهدانه و پودر زنیان
- شیر برنج
- نان ترید کرده در گلاب و شربت سیب
- شیره ی بادام‌شیرین
- ماش پوست کنده و کمی شکر
- خورش اسفناج با مرغ و نان
- هر صبح شربت سیب با عرق گاو زبان یا شربت بالنگ یا نارنج با گلاب و عرق گاو زبان و عرق بید و بیدمشک .
- گشنیز خشک ، گل سرخ ، طباشیر ، شربت سیب که با این مواد مخلوط شود و مصرف شود . یا گل سرخ و طباشیر را با شربت سیب مخلوط کرده و میل شود .
- ماء الشعیر : مقداری جو را با ۲۰ - ۱۵ برابر اب بخیسانید و روی حرارت قرار دهید ، به محض شکفته شدن جو ها ، ان را از حرارت برداشته سرد کرده و صاف کنید . و بصورت نیم گرم بنوشید .
- شب قبل از خ اب اب انار ، با مقداری لعاب اسفرزه و تخم خرفه و گشنیز خشک میل شود .
- مالیدن صندل ، کافور ، گلاب بر روی سینه و روغن مالی سینه با روغن گل یا روغن بادام .
- نشستن در وان که از اب نیم گرم پر شده باشد بعد از ان مالیدن روغن بادام یا روغن گاوی به بدن .
- گذاشتن پارچه کتان که با گلاب تر شده باشد روی سینه و پاشیدن گلاب روی لباس .
- بوییدن اشیای خوش بوی سرد مانند شکوفه ی بید و بید مشک ، گل نیلوفر ، گل سرخ ، صندل مفید است .
- هوای خانه باید خنک باشد . توقف زیاد در حمام ، هوای گرم ، تشنه ماندن در هوای گرم مضر است .
۴ . سوء مزاج سرد قلب : بیماری که در ان غلبه ی سردی بر قلب وجود دارد و از علایم ان ، نبض کند ، تنفس ضعیف ، رنگ پریدگی و کاهش قوت بدن و نگرانی و ترس است .
- بیمار باید از خوردن غذاهایی که طبیعت سرد دارند و اب یرد در حد امکان خود داری کند . به جای ان می توان از اب عسل همراه با عرق گل گاو زبان و گلاب و عرق بادرنجبویه استفاده کرد .
- گوشت پرندگانی مانند کبک ، مرغ خانگی ، کبوتر ، گنجشک ، دراج که با ادویه جات گرم مانند دارچین ، زعفران ، زیره ، میخک و هل پخته شوند .
- زرده ی تخم مرغ عسلی با پودر دارچین
- نخود اب
- خوراک هویج و شلغم
- سوپ جوجه که با نان تنوری میل شود .
- شربت گاو زبان ، شربت بادرنجبویه ، شربت سیب یا بید مشک ، شربت زعفران ، دمنوش گل گاو زبان و بادرنجبویه .
۵ . سوء مزاج مرطوب قلب : بیماری که در ان غلبه ی رطوبت بر قلب وجود دارد و از علایم ان این است که هیجانات روحی به سرعت بر بیمار تاثیر می گذارند و خیلی زود اثرشان از بین می روند .
- در این بیماری یکی از تدابیر مهم کم کردن غذاست . بنابراین روزه داری با رعایت دستورات صحیح غذایی برای بیماران دچار این نوع سوء مزاج بسیار مفید است .
- قرار گرفتن در محیط گرم
- ورزش سبک و معتدل و به تواتر و پی در پی
- ابتنی در اب های گرم‌معدنی ، حمام گرم و خشک که قبل از غذا خوردن انجام شود ( اگر همراه با رطوبت ، حرارت هم باشد زیاد حمام نکنند . )
- مالیدن سینه با روغن ناردین
- استفاده از ادویه های خشک کننده ی قلبی مانند میخک ، زعفران و بادرنجبویه مفید خواهد بود .
- بادرنجبویه ی تازه را در سبزی خوردن و خشک ان را به صورت دمنوش و یا عرق ان را در شربت ها می توان مصرف کرد .
- نخود آب با گوشت پرندگان که با ادویه ی گرم و خشک و مغز تخم کافشه تهیه شده باشد .
- ماء العسل به جای اب مفید است .
- اگر سوء مزاج مادی بلغمی باشد ، پاک سازی بدن با حب صبر و یا حب ایارج و ... تحت نظر پزشک توصیه می شود
- سوپ جوجه با نان
- کباب و بریانی گوشت پرندگان
- شربت سیب
- شربت انار نعناعی
- سکنجبین عسلی که گرمی معتدلی دارد و برای برطرف کردن رطوبت های اضافی مفید است .
۶ . سوء مزاج خشک قلب : بیماری که در ان غلبه ی خشکی بر قلب وجود دارد و از علایم ان لاغری ، بی خوابی ، سرفه ی خشک و حالتی است که بیمار به راحتی از هیجانات روحی متاثر نمی شود ولی در صورت تاثیر پذیری ، مدت طولانی در اثر ان باقی می ماند . توصیه های مفید این بیماران شامل :
- بیماران باید غذاهای رطوبت بخش بخورند و اگر سردی همراه با خشکی باشد از مصرف اب سرد اجتناب شود .
- بعد از غذا به حمام بروند ، استحمام با اب نیم گرم باشد یا در وان اب گرم بنشینند .
- از تحرک زیاد و خستگی و کارهای سخت ، بی خوابی ، غضب و هر چیزی که مولد خشکی است ، بپرهیزند و استراحت کنند .
- سینه و بین کتف ها را با روغن بنفشه یا روغن کدو بمالند .
- نوشیدن اب سرد مفید است . اگر سردی همراه با خشکی باشد از اب سرد اجتناب شود .
- لعاب اسفرزه ، لعاب به دانه ، ماء الشعیر با روغن بادام و شکر ، ماء الجبن ( نوعی ماده برای خروج سودا مصرف می شود ) ، شربت گاو زبان یا دمنوش گاو زبان بنوشند .
- لعاب اسفرزه ، لعاب به دانه و عرق گاو زبان را با قند شیرین کرده با تخم ریحان بنوشند . می توان به این ترکیب عرق بیدمشک ، عرق بید و گلاب افزود .
- نوشیدن شیر تازه ( البته اگر بیمار تب نداشته باشد ) .
- افشره ی اناناس
- اش اسفناج ، کدو ، گوشت بزغاله یا بره که در پیاز و سبزی جات خشک با ادویه جات ذکر شده ی مفید برای قلب پخته شود .
- سوپ ماش پوست کنده با شیره ی بادام ، اسفناج و کدو
- حریره ی بادام با ارد گندم ، روغن بادام ، شیر و شکر
از منظر طب سنتی :
- شیر تازه ، مقوی ، چاق کننده و حفظ کننده ی رطوبت های بدن است .
- اسفناج هضم سریع دارد و خون خوبی در بدن تولید کرده و رطوبت را به بدن بر می گرداند .
- کدو نیز در صورت پخته شدن با ماش و سایر ادویه جات ذکر شده ، اخلاط و مواد مناسبی در بدن تولید کرده و رطوبت بخش است .
- ماش غذائیت بالایی دارد و خون خوبی در بدن تولید می کند و نسبت به سایر حبوبات نفخ کمتری دارد .
- روعن بادام طبعی معتدل داشته و بسیار رطوبت بخش است .
- در تحقیقات جدیدی نشان داده که مصرف اسفناج در موش های دچار انفارکتوس میوکارد ، فاکتور های التهابی و پروفایل پروتئینی را تنظیم نمود .
- بادام در کاهش کلسترول خون نقش دارد و از اکسیداسیون لیپید ها جلوگیری می کند .
نکته ی مهم :
چه برای حفظ سلامت قلب و چه جهت درمان بیماری های قلبی ، لینت طبع فرد باید حتما مد نظر باشد و از یبوست جلوگیری شود تا از تجمع مواد زائد و بخارات ناشی از ان ها در بدن اسیبی به قلب وارد نشود و از مواد زیر پرهیز شود :
- مصرف بیش از حد مواد غذایی با طبع سرد بدون موادی که ان ها را اصلاح می کنند .
- زیاده روی در مصرف مواد غذایی که بخارات نامناسبی تولید می کنند مانند پیاز .
- مصرف غذاهای چرب و سرخ شده با روغن های جامد و مایع صنعتی ، چای پر رنگ ، قهوه ، کاکائو و مصرف زیاد گوشت های قرمز
