این که مواد غذایی سالم و با کیفیت مصرف کنیم ، بخشی از رژیم است .اما چگونگی نگهداری درست که باعث حفظ املاح و ویتامین های آن شود و مانع کاهش کیفیت و ارزش غذایی ان شود نیز خود مساله ی مهمی است .
چگونه غذا ها را نگهداری کنیم ؟
- تا حد امکان سعی کنید که غذاهای تازه خریداری کنید و نیاز کمتری به نگهداری غذا داشته باشید . مثلاً به جای اینکه چند کیلو سبزی خورشتی خریده و آنها را بعد از شستن و پختن بسته بندی کرده و نگهداری کنید ، می توانید هر بار به اندازه مصرف یک دفعه سبزی خریداری کرده و از آن غذا تهیه کنید .
- برای هر وعده غذایی به اندازه مصرف غذا بپزید تا نیازی به نگهداری غذاهای آماده نداشته باشید . اگر در شرایطی مجبور به نگهداری غذاهای آماده شدید ، اصول نگهداری غذا را حتما رعایت کنید . در زیر نکاتی جهت نگهداری بهتر مواد غذایی ارائه می شود .
۱ ) به اندازه مصرف هر نفر غذا در ظرف بریزید و اگر در ظرف های شخصی افراد غذاهای دست خوردهه باقی ماند آنها را دور بریزید. سایر غذاهای دست نخورده را به صورت در باز قرار ندهید، بلکه از همان ابتدا در آن را ببندید و اگر کسی غذای اضافه خواست در ظرف را باز کرده و به او غذا بدهید و دوباره در ظرف را ببندید .
۲ ) غذاهای باقیمانده را به صورت در بسته بیرون یخچال نگهدارید تا سرد شوند و پس از سرد شدن آن را در یخچال نگهداری کنید مواظب باشید که پس از سرد شدن غذا بیرون یخچال باقی نماند .
۳ ) غذاها را به صورت در بسته در یخچال نگهداری کنید اگر غذای شما به اندازۀ چند وعده غذایی مـی باشد ، هر بار به اندازه ی یک وعده غذایی از آن برداشته و گرم کنید و از چند بار گرم
کردن غذا خود داری کنید .
نکاتی در مورد نگهداری غذا های خام :
۱ ) غذاهایی که زود فاسد می شوند و غذاهایی مانند گوشت که برای نگهداری آنها مجبور به منجمد کردن آنها هستید را ، زود به زود خریداری کنید تا نیاز نباشد زمان زیادی آنها را نگهداری کنید .
۲ ) غذاهایی مانند برنج ، لوبیا، نخود ، عدس ، ماش ، لپه ، ماکارونی و ... را که بیرون از یخچال نگهداری می کنید در جاهایی نگهدارید که خنک باشد ولی مرطوب نباشد . از مواد شوینده و موادی که دارای بو هستند دور باشند طوری بسته بندی شوند که حشرات نتوانند وارد آنها شوند - با کمی فاصله از دیوار و زمین قرار گیرند .
۳ ) سبزی ها و میوه ها را بشویید سپس صبر کنید تا آب آنها خشک شود و بعد آنها را در یخچال نگهداری کنید . اگر زمان نگهداری آن قدر زیاد است که موجب پلاسیده شدن آنها می شود ، بعد از آنکه آنها را شستید و آب آنها خشک شد ، آنها را در کیسه های فریزی قرار دهید و در کیسه را محکم ببندید و آن گاه این کیسه را در یخچال نگهداری کنید . سبزی های برگ دار مانند ریسمان را به جای کیسه فریزی در کیسه های پارچه ای قرار دهید .
۴ ) اگر از مواد غذایی منجمد استفاده می کنید آنها را در دمای پایین نگهدارید و فقط زمانی که می خواهید انها را مصرف کنید ، یخ آنها را باز نمائید . مواد منجمد را به قسمت هایی تقسیم کنید که هر قسمت به اندازه مصرف یک وعده باشد . این قسمت ها را در بسته های جداگانه قرار دهید تا برای مصرف هر وعده فقط یخ یک قسمت را باز کنید و از چند بار نیم یخ زدن و باز شدن کامل مواد غذایی جلوگیری شود .
۵ ) غذاهای گرم را در یخچال قرار ندهید و در یخچال را مدت زیادی باز نگذارید . این کارها باعث بالا رفتن دمای داخل یخچال شده ، زمینه فساد مواد نگهداری شده در یخچال را فراهم می کند .
۶ ) از گذاشتن غذاهای در باز ، غذاهای بدون ظرف دریخچال خودداری کنید چرا که باعث بو گرفتن یخچال ، همچنین رشد میکروب ها در یخچال می شود .
۷ ) میوه ها و سبزی ها را به طور کامل و خورد نشده نگهداری کنید . نگهداری میوه و سبزی به شکل خورده شده باعث از رفتن مواد مغذی آن
می شود . به طور مثال خورد کردن خیار به شکل سالاد و نگهداری آن حدود % ۷۸ ویتامین C آن را از بین می برد تخم مرغ را به شکل نشسته در یخچال نگهداری کنید . وقتی تخم مرغ ها را در جای مخصوص آنها قرار می دهید طرف نوک تیز آنها را به طرف پایین بگذارید . البته هنگامی که می خواهید تخم مرغ را مصرف کنید ، ابتدا آن را به خوبی بشویید و سپس آن را بشکنید .
نکاتی در مورد پختن غذا :
۱) غذاهایی را که می توان به دو صورت خام و پخته مصرف کرد ، به شکل خام مصرف کنید به طور مثال تا جایی که امکان دارد گوجه فرنگی را به شکل خام مصرف کنید . می توانید تخم مرغ را پخته و گوجه را به شکل خام در کنار ان مصرف کنید .
۲ ) تا حد امکان غذاها را به شکل آب پز مصرف کنید و کمتر از غذاهای سرخ کرده و یا کباب شده استفاده کنید .
۳ ) برای خوش طعم کردن غذاها از ادویه هایی مثل شنبلیله ، پونه ، نعناع ، گرد غوره ،آب لیمو و گرد لیمو و ... استفاده کنید ، فلفل و ادویه های تند را کمتر به کار ببرید . با این ادویه ها طعم غذا را بهتر کنید تا نیاز به نمک کمتری داشته باشید .
۴ ) برای پختن غذاها از ظروف آرام پز یا بخار پز استفاده کنید و کمتر حرارت تند و مستقیم را به کار ببرید .
۵ ) به جای نمک معمولی ، از نمک ید دار استفاده کنید .
۶ ) نمک ید دار و آبلیمو را بعد از پختن غذا یا در لحظات آخر پختن به آن اضافه کنید تا مدت زیادی حرارت نبینند .
٧ ) برای سرخ کردن غذاها از ظروف تفلون استفاده کنید تا روغن کمتری مصرف شود.
۸ ) روغن هایی که حرارت زیادی دیده اند و کف کرده یا رنگ آنها تغییر کرده است و یا دود کرده اند را مصرف نکنید .
۹ ) آبی که در آن سبزی یا گوشت را پخته اید دور نریزید و آن را در پختن غذاها به کار ببرید .
۱۰ ) از پختن غذا در ظروف مسی بدون روکش و ظروف آلومینیومی خودداری کنید .البته ظروف مسی قلع اندود شده فوائد فراوانی برای سلامتی دارد .
۱۱ ) حبوبات را قبل از پختن چند ساعت در آب قرار دهید . سپس آب آن را ریخته و آنها بپزید .
۱۲ ) مواد منجمد را ابتدا در حرارت اتاق قرار دهید تا یخ آنها به آرامی باز شود ، سپس شروع به پختن آنها کنید .
