کاپاریس ، که به عنوان "کاپارس" یا "کاپاریس پیکنتا" نیز شناخته میشود ، یک گیاه درختچهای و بومی مناطق مدیترانهای است. این گیاه بیشتر در کشورهای جنوبی اروپا ، از جمله ایتالیا، یونان و اسپانیا و همچنین در مناطق شمال آفریقا و خاورمیانه به طور طبیعی رشد میکند و جوانههای غیر باز شده آن که به نام «کاپاری» شناخته میشود ، در سالادها و سسها به کار میروند . رنگ میوه و گلهای این گیاه معمولاً سبز یا سفید مایل به کرم است . میوههای کاپاریس معمولاً کوچک و گرد هستند و در حالت نارس، رنگ سبز دارند. وقتی که کاملاً بالغ میشوند ، ممکن است رنگشان به قهوهای تغییر کند . به طور کلی ، کاپاریس به خاطر جوانهها و میوههایش که در آشپزی استفاده میشوند ، شناخته شده است .
کاپاریس جوانههای گل یک گیاه به نام کپر است که بهصورت تازه یا خشکشده استفاده میشود . شکل ظاهری این گیاه به صورت میوههای کوچک و جوانههای غیر بازشده گیاه کاپاریس هستند که این جوانهها معمولاً در محلول نمکی یا سرکه نگهداری می شوند و دارای طعمی تند و شور است که میتواند به غذاهای مختلفی اضافه شود تا طعمی متمایز و جذاب به آنها ببخشد .
1. سسها: کاپاریس معمولاً در سسهای پاستا مانند سس پوتانسکا و سس آلا وینگریت و همچنین در تهیه سس تارتار و والوت نیز استفاده میشود.
2. پنیر و گوشت: در تهیه برخی از پنیرها و گوشتهای سرد مانند پروشوتو نیز به کار میرود.
1. سالادها : میتوان کاپاریس را به سالادها افزود . کاپاریس به سالادها طعمی تند و عطری منحصر به فرد میدهد . برای مثال ، سالاد های سبز ، سالاد پاستا ، سالاد ایتالیایی یا سالاد مدیترانهای با ترکیباتی چون گوجهفرنگی ، زیتون و پنیر فتا.
2. پاستا : کاپاریس میتواند به انواع پاستاها اضافه شود ، به ویژه پاستاهای با سس گوجهفرنگی یا سس خامهای.
3. پیتزا و لازانیا : استفاده از کاپاریس به عنوان یکی از ترکیبات پیتزا و لازانیامیتواند طعم آن را غنیتر کند.
4. خوراکهای گوشتی : میتوان از کاپاریس در خوراکهای گوشت ، مانند خورشتها یا برگرها، استفاده کرد.
5. ساندویچها : کاپاریس میتواند به ساندویچها افزوده شود تا طعمی خاص و شور پیدا کنند.
6. ماهی : اضافه کردن کاپاریس به دستورهای مربوط به ماهی، مانند ماهی کبابی یا سرخکرده، میتواند باعث افزایش طعم و عطر غذا شود . این ماده غذایی بهویژه در تهیه ماهیهای مانند ماهی قزلآلا و تن بسیار محبوب است.
7. غذاهای مدیترانهای : کاپاریس بهطور گسترده در غذاهای مدیترانهای مانند سالاد نیکواز و غذاهای یونانی استفاده میشود.
8.دسرها : در برخی از دسرها میتوان از کاپاریس استفاده کرد ، هرچند این موضوع به ذائقه افراد بستگی دارد . مثلاً ممکن است در تهیه سس فوقالعادهای برای میوهها استفاده شود.
با توجه به طعم خاص کاپاریس ، بهتر است آن را به مقدار متناسبی استفاده کنید تا طعم غذا را متعادل کند.
مربای گیاه کاپاریس یکی از مرباهای خوشمزه و خاص است که طرز تهیه آن به شرح زیر است:
- گلهای گیاه کاپاریس (کاپاریس) : ۱ کیلوگرم
- شکر : ۱ کیلوگرم
- آب : ۱ لیتر
- آبلیمو : ۱ قاشق غذاخوری (به دلخواه)
- زعفران (به دلخواه) : مقدار کم
1. جمعآوری گلها: ابتدا گلهای گیاه کاپاریس را در صبح زود (زمانی که هنوز مرطوب و باطراوت هستند) جمعآوری کنید. این کار معمولاً در فصل بهار انجام میشود.
2. شستشو: گلها را بهخوبی شسته و از هرگونه آلودگی پاک کنید.
3. آمادهسازی: پس از شستشو، گلها را در آب به مدت حدود ۲۴ ساعت بخیسانید تا تلخی آنها گرفته شود.
4. پختن: بعد از خیساندن، گلهای کاپاریس را از آب خارج کرده و در یک قابلمه با ۱ لیتر آب و ۱ کیلوگرم شکر ترکیب کنید. این مخلوط را روی حرارت ملایم قرار دهید و هم بزنید تا شکر حل شود.
5. اضافه کردن گلها: پس از اینکه شکر بهطور کامل حل شد، گلهای کاپاریس را به مخلوط اضافه کنید.
6. پختن مربا: مربا را به آرامی روی حرارت ملایم بپزید و هم بزنید تا قوام بگیرد. این فرآیند ممکن است حدود ۱ تا ۱.۵ ساعت طول بکشد.
7. اضافه کردن مواد اضافی: در اواسط پخت، در صورت تمایل میتوانید آبلیمو و زعفران را به مخلوط اضافه کنید.
8. آزمایش قوام: برای اینکه مطمئن شوید مربا آماده است، کمی از آن را روی یک بشقاب بریزید و بگذارید سرد شود. اگر به قوام دلخواه رسید، آماده بستهبندی است.
9. بستهبندی: مربا را در شیشههای تمیز و خشک بریزید و درب آنها را محکم ببندید. سپس شیشهها را در جای تاریک و خشک نگهداری کنید.
- مربای کاپاریس طعمی خاص و دلچسب دارد و میتوان آن را بهعنوان یک طعمدهنده یا کمپوت نیز استفاده کرد.
- میتوانید در زمان سرو، از مغزهای مختلف مانند گردو یا بادام هم استفاده کنید تا تنوع بیشتری به مربا بدهید.
ترشی گیاه کاپاریس یکی از ترشیهای خوشمزه و پرخاصیت است که به عنوان چاشنی در غذاها استفاده میشود. در ادامه طرز تهیه این ترشی را برای شما توضیح میدهم:
- گیاه کاپاریس (کاپار) : ۲۵۰ گرم
- سرکه سفید یا سرکه سیب : ۱ لیوان
- آب : ۱ لیوان
- نمک : به مقدار لازم (حدود ۲ قاشق غذاخوری)
- شکر : ۱ قاشق غذاخوری (اختیاری)
- ادویهجات (زعفران، فلفل سیاه، دانههای رازیانه یا تکههای فلفل قرمز): به دلخواه
1. آمادهسازی گیاه کاپاریس:
- گیاه کاپاریس را شسته و برگها و ساقههای آن را تمیز کنید. میتوانید از گلهای کاپاریس نیز استفاده کنید.
2. جوشانده کردن گیاه:
- گیاه کاپاریس را در آب نمک (آب و نمک) به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه بجوشانید. این کار به کاهش تلخی آن کمک میکند.
- سپس آن را به خوبی آبکشی کرده و بگذارید تا خنک شود.
3. آماده کردن شربت ترشی:
- در یک قابلمه، سرکه، آب، نمک و شکر (در صورت استفاده) را به جوش بیاورید تا نمک و شکر بهخوبی حل شوند. میتوانید ادویههای مورد نظر را نیز اضافه کنید.
4. ترشیگذاری:
- گیاه کاپاریس آماده شده را در شیشههای تمیز و خشک بریزید.
- شربت داغ آماده شده را روی گیاهها بریزید تا کاملاً پوشانده شوند.
- درب شیشهها را محکم ببندید و به مدت ۱-۲ هفته در یخچال نگهداری کنید تا طعمها به هم بپیوندند.
5. سرو:
- پس از گذشت یک یا دو هفته، ترشی کاپاریس آماده سرو است و میتوانید آن را به عنوان چاشنی در کنار غذاهای مختلف استفاده کنید.
1. خواص آنتیاکسیدانی: کاپاریس حاوی ترکیبات آنتیاکسیدانی است که میتواند به کاهش آسیب ناشی از رادیکالهای آزاد کمک کند. همچنین گیاه کاپاریس حاوی ترکیبات آنتیاکسیدانی است که میتواند به کاهش استرس اکسیداتیو کمک کند و از سلولها در برابر آسیب محافظت کند.
2. مفید برای هضم: برخی از ترکیبات موجود در کاپاریس ممکن است به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کند و از مشکلات گوارشی جلوگیری کند.
3. اثر ضد التهابی: برخی از پژوهشها نشان دادهاند که ترکیبات موجود در کاپاریس میتوانند خاصیت ضدالتهابی داشته باشند و به کاهش التهابات کمک کنند.
4. پیشگیری از بیماریها: مصرف کاپاریس میتواند به پیشگیری از برخی بیماریها مانند بیماریهای قلبی و عروقی کمک کند.
5.افزایش اشتها: کاپاریس بهعنوان یک ادویه میتواند به افزایش اشتها و بهبود طعم غذا کمک کند.
6. کمک به کنترل قند خون: برخی مطالعات نشان میدهند که کاپاریس ممکن است به کنترل سطح قند خون کمک کند و برای دیابت مفید باشد.
7.مفید برای پوست: عصارهها و روغنهای استخراج شده از کاپاریس ممکن است به بهبود وضعیت پوست کمک کنند و خاصیت ضد باکتریایی داشته باشند.
8.مقوی گوارش: کاپاریس به عنوان یک مقوی گوارش میتواند به بهبود عملکرد گوارشی کمک کرده و علائم برخی از مشکلات گوارشی را کاهش دهد.
9.خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی: تحقیقات نشان داده است که عصارههای گیاه کاپاریس میتوانند خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی داشته باشند، که میتواند به درمان عفونتها کمک کند.
10. کمک به کبد: کاپاریس میتواند به بهبود عملکرد کبد و سمزدایی از بدن کمک کند.
12. مفید برای پوست: استفاده از عصاره کاپاریس میتواند به درمان برخی از مشکلات پوستی مانند التهاب و جوش کمک کند.
بهعنوان یک گیاه دارویی، همواره توصیه میشود قبل از استفاده از هر نوع درمان گیاهی، با پزشک یا متخصص مشورت کنید و از عوارض جانبی یا تداخلات دارویی مطلع باشید.
برای کاشت کاپاریس، مراحل زیر را میتوانید دنبال کنید:
1. انتخاب مکان مناسب: کاپاریس به نور خورشید زیاد نیاز دارد و بهتر است در مکانی با خاک خوب و مناسب کاشته شود.
2. آمادهسازی خاک: خاک باید غنی از مواد مغذی و با pH مناسب (بین ۶ تا ۷) باشد. ممکن است بخواهید خاک را با کمپوست یا مواد آلی دیگر غنی کنید.
3. کاشت بذر: بذرهای کاپاریس باید قبل از کاشت به مدت ۲۴ ساعت در آب خیسانده شوند تا جوانهزنی آنها تسریع شود. سپس میتوانید بذرها را در عمق ۱ تا ۲ سانتیمتری و با فاصله مناسب از یکدیگر بکارید.
4. آبیاری: پس از کاشت، بذرها را به آرامی آبیاری کنید تا خاک مرطوب بماند. نیازی به آبیاری بیش از حد نیست، زیرا این گیاه به خشکی مقاوم است.
5. نگهداری و مراقبت: در طول رشد گیاه، به صورت دورهای آبیاری کنید و علفهای هرز را حذف کنید. همچنین میتوانید از کودهای مناسب برای تقویت رشد استفاده کنید.
6. برداشت: معمولاً گیاهان کاپاریس بعد از ۲ تا ۳ سال به بار مینشینند و میتوانید جوانههای آنها را برای مصرف برداشت کنید. جوانهها معمولاً زمانی که هنوز باز نشدهاند، برداشت میشوند.
کاشت و پرورش کاپاریس نیاز به صبر و مراقبت دارد، اما در نهایت میتوانید از طعم و خواص این گیاه بهرهمند شوید.
گیاه کاپاریس به طور کلی ایمن محسوب میشود و معمولاً برای مصرف خوراکی در غذاها مورد استفاده قرار میگیرد، اما مانند هر گیاهی ممکن است عوارضی نیز داشته باشد. برخی از عوارض احتمالی شامل موارد زیر هستند:
1. حساسیت: برخی افراد ممکن است به گیاه کاپاریس حساسیت داشته باشند و مصرف آن باعث بروز واکنشهای آلرژیک شود.
2. مصرف زیاد: مصرف مقادیر زیاد کاپاریس ممکن است باعث بروز مشکلات گوارشی مانند اسهال یا دلدرد شود.
3. تداخل دارویی: کاپاریس ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد، بنابراین اگر داروی خاصی مصرف میکنید، بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
4. موارد خاص: زنان باردار یا شیرده باید قبل از مصرف کاپاریس با پزشک مشورت کنند، زیرا ممکن است تأثیراتی بر روی بارداری یا شیر دادن داشته باشد.
در صورتی که عوارض غیرمعمولی را پس از مصرف گیاه کاپاریس تجربه کردید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
